بررسی پتانسیل رسوبدهی و فرسایش خاک با روش هیدروفیزیکی و مقایسه آن با روش ژئومورفولوژی مطالعه موردی: حوضه سامان (نوبران، استان مرکزی)

فرسایش خاک و تولید رسوب از جمله محدودیت های اساسی در استفاده از منابع آب و خاک به شمار می آید. رسوبات ناشی از فرسایش حوضه های آبخیز علاوه بر هدر رفتن خاک و کاهش حاصلخیزی موجب کاهش کیفیت آب می شود. از این رو ارزیابی فرایند های حاکم بر رفتار آنها به منظور درک بهتر سامانه های آبخیز داری و تبیین شیوه های مدیریتی لازم و ضروری است. حوضه آبخیز سامان با مساحت 156 کیلومتر مربع و متوسط ارتفاع2540 متر در شمال غرب استان مرکزی واقع شده است. در این تحقیق با استفاده از دو مدل هیدروفیزیکی و ژیومورفولوژی به بررسی پتانسیل رسوبدهی و فرسایش خاک در حوضه سامان پرداخته شده است، هدف اصلی تحقیق حاضر برآورد و تعیین پتانسیل رسوبدهی کل حوضه است. مطالعات بدست آمده در زیر حوضه های سامان1، ورکبار1و چهار حد 2 با احتساب دو شاخص R وR2 نتایج مشابهی بدست آورد ولی در سایر زیر حوضه ها نتایج به مقدار کمی تغییر نمود. بعد از محاسبه داده ها بر اساس مدل هیدروفیزیکی، نتایج بدست آمده با روش ژیومورفولوژی مقایسه شد. نتایج بدست آمده با روش هیدروفیزیکی نشان داد که زیر حوضه هریقان2 با پتانسیل رسوبی 9.724(با احتساب (R2 درkm2 دارای بیشترین پتانسیل رسوبی و میزان فرسایش و زیر حوضه چهار حد 2 با پتانسیل رسوبی 1.147کمترین شدت فرسایش را دارد. اما در روش ژیومورفولوژی زیر حوضه حصار چای1 با پتانسیل رسوبی07/6 بیشترین و زیر حوضه هریقان1 با پتانسیل رسوبی226/1کمترین شدت فرسایش را بدست آوردند. در نهایت نتایج بدست آمده در روش هیدروفیزیکی با احتسابR2 نتایج بهتری نسبت به R بدست آورد و مقایسه دو مدل نشان داد که برای تعیین پتانسیل فرسایش حوضه سامان روش ژیومورفولوژی از روش هیدروفیزیکی مناسب تراست.