بررسی تحمل به شوری در رقم های پیاز خوراکی (Allium cepa L.) با استفاده از شاخص های تحمل به تنش

تنش شوری یکی از مهم ترین محدودیت ها برای تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است. بنابراین، بهبود ژنتیکی مقاومت به شوری در رقم های اصلاح شده ضروری می باشد. شناسایی و انتخاب ژنوتیپ های مقاوم به شوری نقطه شروع برای این اهداف اصلاحی می باشد. بدین منظور 19 رقم پیاز خوراکی در دو سطح شوری (صفر و 100 میلی مولار کلرید سدیم) در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار در سامانه کشت هیدروپونیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش در گلخانه باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان طی سال 97-1396 انجام شد. نتایج مقایسه میانگین تفاوت بسیار معنی داری را برای عملکرد در شرایط بدون تنش (Yp) و عملکرد در تنش شوری (Ys) در بین رقم ها آشکار کرد که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی در بین رقم ها بود. بنابراین برای ارزیابی تحمل به شوری رقم ها، شاخص های مختلف تنش بر اساس Yp و Ys محاسبه شد. بر اساس بیشتر شاخص ها، رقم های اصفهان و آذرشهر به عنوان متحمل ترین رقم ها به شوری تعیین شدند. تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که 3/94 درصد تغییرات کل، توسط دو مولفه ی اول و دوم توجیه شدند. تجزیه خوشه ای بر اساس شاخص های تحمل به شوری رقم ها را در سه گروه قرار داد. در مجموع شاخص تحمل تنش، میانگین هندسی عملکرد، میانگین هارمونیک و شاخص عملکرد را می توان به عنوان مناسب ترین شاخص ها برای غربالگری رقم های متحمل به شوری معرفی کرد.