ارزیابی تخریب سرزمین با پیش بینی تغییرات پوشش اراضی و پارامترهای اقلیمی در مناطق ساحلی جنوب ایران با استفاده از مدل Ca - Markov

تغییرات کاربری معمولا در اثر عوامل طبیعی و فعالیت های انسانی (جنگل زدایی، شهرنشینی، کشاورزی غیراصولی و چرای زیاد) ایجاد می شود. دو پارامتر (دما و بارش) در پهنه بندی و طبقه بندی های اقلیمی نقش عمده ای دارد و از عوامل موثر بر فعالیت های انسانی، طبیعی، اقتصادی و کشاورزی به شمار می رود. در این تحقیق، روند تغییرات کاربری اراضی مناطق ساحلی جنوب ایران طی دوره ی 21 ساله (1377 1398) با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست (سنجنده های TM و OLI) و روش حداکثراحتمال (به منظور طبقه بندی تصاویر ماهواره ای) بررسی شد. از SAVI نیز به عنوان شاخصی برای بررسی روند تخریب سرزمین و بیابان زایی و نشان دادن پویایی پوشش گیاهی استفاده شد. به منظور ترسیم نقشه های دما و بارش، از روش میان یابی عکس مربع فاصله (IDW) استفاده شد. برای پیش بینی تغییرات کاربری اراضی،SAVI ، دما و بارش در بازه زمانی مورد اشاره نیز از مدل سلول خودکار CA-Markov استفاده شد. نتایج حاصل از آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی، SAVI، دما و بارش برای بازه زمانی 1377 1398 به ترتیب، بیانگر افزایش طبقه کاربری مناطق انسان ساخت، اراضی شور و کاهش طبقه کاربری پوشش گیاهی و افزایش دما و پراکنش نامنظم بارش می باشد. یافته های مدل برای سال 1418 به گونه ای است که در صورت ادامه ی روند موجود در مناطق ساحلی، طبقه اراضی شور، مناطق انسان ساخت با افزایش 4 و 5/1 درصدی تغییرات و کاربری پوشش گیاهی و پهنه های آبی نیز با رشد سینوسی و اندک همراه می باشد. روند مشاهدات تغییرات SAVI نیز نشان داد که طبقات 4/0 - 2/0 و 6/0 - 4/0 به ترتیب روند افزایشی و کاهشی، 8/1 و 7/1- درصدی را دنبال می کند. همچنین نتایج پبش بینی تغییرات دمایی و بارش حاکی از این است که طبقه دمایی 27 - 5/25 درجه سانتیگراد در منطقه با افزایش 17 درصدی تغییرات روبروست. طبقات بارش <150 و 250 - 300 میلیمتر نیز به ترتیب با روند افزایشی و کاهشی همراه می باشد. بنابراین، با توجه به نتایج تغییرات کاربری اراضی و روند سینوسی و کاهشی فراوانی پوشش گیاهی، همچنین افزایش دما و پراکنش نامنظم بارش می توان نتیجه گرفت که مناطق ساحلی جنوب تحت تاثیر عوامل اثرگذار اقلیمی انسانی است و گرایش منطقه نیز به سمت بیابانی شدن و تخریب سرزمین می باشد.