مقایسه رشد و نمو فنولوژیکی اکوتیپ های مختلف علف هرز تاتوره (Datura stramonium L.)

داشتن اطلاع از فنولوژی گیاه، از طریق تنظیم مراحل آماده سازی زمین و تاریخ کاشت، در جهت مدیریت پایدار علف های هرز موثر واقع خواهد شد. علاوه براین تعیین بهترین زمان سمپاشی نیز منوط به شناخت دقیق مراحل فنولوژی است. بدین منظور آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه گیاه پزشکی واقع در جاده مشکین دشت کرج در سال1392 انجام شد. تیمار اصلی شامل تاریخ کاشت (فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و شهریور) و تیمار فرعی شامل هفت اکوتیپ تاتوره (کرج، قزوین، شیراز، گرگان، اصفهان، مشهد و ارومیه) بودند. صفات تاریخ سبز شدن، سه تا چهار برگی، هشت برگی، گل دهی، میوه (کپسول) دهی، باز شدن کپسول و رسیدگی در طول فصل رشد یادداشت برداری شد. نتایج نشان داد که سرعت سبز شدن (0030/0) در اکوتیپ ارومیه به ازاء افزایش هر واحد دما در مقایسه با دیگر اکوتیپ ها بیشتر بود. اکوتیپ های ارومیه و گرگان زودتر به مرحله سه برگی رسیدند. اکوتیپ ارومیه علی رغم جثه خیلی کوچکش زودتر از سایر اکوتیپ ها وارد مرحله زایشی شدند که می تواند به عنوان مکانیزمی جهت حفظ بقا و تولید بذر برای نسل آینده در برابر روند رو به کاهش دما در طی ماه‎ های انتهایی دوره رشد گیاه باشد. اکوتیپ شیراز به دلیل بالاتر بودن میانگین دما در شهر شیراز نسبت به شهر کرج واکنش کمتری نسبت به سایر اکوتیپ ها به دما در مرحله گل دهی نشان داد. به طور کلی اکوتیپ های تاتوره به ترتیب بیشترین و کمترین حساسیت را نسبت به افزایش دما در مرحله سبزشدن و رسیدگی نشان دادند.