بررسی عملکرد بندهای کنترل سیل بر تغییر پوشش گیاهی و ذخیره کربن خاک در استان کرمانشاه

امروزه بحث ترسیب کربن به دلیل تغییرات اقلیمی در سطح کره زمین، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی کارایی عملیات سازه های مکانیکی بر پوشش گیاهی و ترسیب کربن در حوزه های آبخیز استان کرمانشاه، که شامل سدهای کوچک رسوب گیر است که در داخل آبراهه به منظور کاهش سرعت جریان هرزآب و تعدیل شیب طولی آبراهه احداث می شود. سدهای کوچک رسوب گیر در استان کرمانشاه از نوع گابیونی و خشکه چین هستند. مشخصات خاک و پوشش گیاهی مناطق تحت عملیات مکانیکی و شاهد آن (چرای شدید و مدیریت قرق) به وسیله پیمایش میدانی در سه منطقه، جوانرود، قروتک گیلانغرب و حاجی آباد کنگاور اندازه گیری شد. نمونه برداری زی توده بخش هوایی و ریشه گیاه در همه مناطق، همراه با لاشبرگ گیاهی سطح زمین با استفاده از روش ترانسکت و پلات انجام شد. نمونه برداری خاک از لایه سطحی (صفر تا 20 سانتی متر) برای تعیین بافت خاک، آهک، اسیدیته (گل اشباع)، هدایت الکتریکی (گل اشباع) و کربن آلی خاک به تعداد 36 نمونه، برداشت شد و تحلیل آماری با مقایسه میانگین ها با آزمون S.N.K در سطح 0.05 انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد، کربن آلی ترسیب شده در عملیات مختلف با توجه به تجزیه واریانس یک طرفه در سطح 0.01 اختلاف، معنی دار است و مقدار ذخیره کربن لایه سطحی خاک در عملیات مکانیکی (بندهای کوچک کنترل سیل) 30.16 تن در هکتار به دست آمد که ناشی از جمع آوری رسوبات بالادست بند است و در مقایسه با مناطق شاهد عملکرد پایینی دارد. همچنین، مقایسه ترسیب کربن عملیات مکانیکی با سایر برنامه های آبخیزداری نشان داد که پوشش گیاهی تاثیر مستقیمی در افزایش کربن ترسیب شده در خاک را دارد.