ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی و پیش بینی رواناب حوضه رودخانه نکا طی دوره های آتی

مطالعات متعدد نشان داده‏اند تغییرات آب وهوایی تاثیرات شدیدی بر منابع آب موجود در سراسر جهان خواهد گذاشت. با توجه به تاثیر تغییرات آب وهوایی بر وقوع خشکسالی‏ ها و جریان رودخانه، ضروری است که وقوع خشکسالی و وضعیت منابع آب در شرایط تغییر اقلیم بررسی شود. در پژوهش حاضر به بررسی اثر تغییر اقلیم بر شاخص خشکسالی SPI و رواناب حوضه رودخانه نکا در استان مازندران پرداخته شد. به این منظور، از داده ‏های ایستگاه‏ های هواشناسی بارکلا، پجیم، سفیدچاه، گلورد و تیرتاش استفاده شد. داده ‏های تاریخی آب دهی رودخانه نکا نیز در محل سد گلورد از ایستگاه هیدرومتری گلورد به دست آمد. سپس، پارامترهای اقلیمی دما و بارش طی دوره آتی 2019 2081، تحت سه سناریوی اقلیمی RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 برای حوضه رودخانه نکا شبیه‏ سازی شد. برای تعیین مقادیر میانگین پارامترهای اقلیمی بارش و دما، از روش خطوط هم باران و برای شبیه‏ سازی رواناب از مدل IHACRES استفاده شد. نتایج نشان داد وقایع خشکسالی طی دوره ‏های آتی در هر سه سناریوی اقلیمی نسبت به دوره پایه افزایش یافته و دوره ‏های مرطوب و نرمال نسبت به دوره پایه کاهش خواهد یافت. براساس یافته‏ ها، طی دوره ‏های آتی میانگین آورد سالانه رودخانه نکا تحت سناریوهای RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 بین 15 تا 43 درصد کاهش می‏یابد. بنابراین، میانگین آورد سالانه رودخانه نکا در محل سد گلورد از 95 میلیون مترمکعب طی سال‏های 1992 2014، به 54 تا 81 میلیون مترمکعب کاهش خواهد یافت. بر این اساس، باید با برنامه‏ ریزی دقیق‏ تر ضمن کاهش آثار منفی دوره‏ های خشکسالی و کاهش جریان رودخانه نکا، از تنش‏ های اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی و فرهنگی جلوگیری شود.