شبیه ‏سازی و ارزیابی مطلوبیت زیستگاهی رودخانه با استفاده از مدل اکوهیدرولیکی SEFA (مطالعه موردی: رودخانه کردان)

هدف اصلی از مطالعه حاضر، بررسی شرایط مطلوبیت زیستگاهی در یک بازه معرف از رودخانه کردان برای گونه هدف آبزی (سگ ماهی جویباری)، با استفاده از مدل اکوهیدرولیکی SEFA است. طبق بررسی‏ های انجام شده تا کنون از این نرم‏افزار در ایران استفاده نشده است. نخست با استفاده از نقشه توپوگرافی رودخانه کردان و نرم‏ افزار ArcGIS، هندسه مدل رودخانه و مقاطع عرضی ایجاد شد. محاسبات و شبیه ‏سازی هیدرولیکی در این مدل شامل شبیه ‏سازی تراز سطح آب با استفاده از دو روش منحنی بده-اشل و پروفیل طولی تراز سطح آب (WSP) است. واسنجی مدل WSP از طریق تنظیم ضریب زبری مانینگ برای ایجاد انطباق مناسب بین تراز سطح آب مشاهداتی و محاسباتی توسط مدل است. پس از شبیه‏ سازی هیدرولیکی و زیستگاهی در مدل SEFA، بین هیدرولیک جریان و نیازهای زیستگاهی، با استفاده از شاخص مطلوبیت زیستگاهی (AWS)، رابطه برقرار شد و منحنی ‏های بده- زیستگاه گونه هدف در بازه مطالعه شده استخراج شد. با بررسی بازه رودخانه، بهترین بده‏ های ارزیابی شده (m3/s 05/2 063/2) برای گونه هدف، مشخص شد. بر اساس سری زمانی ماهانه جریان و زیستگاه، در ماه بهمن میزان مطلوبیت در 75 درصد روزهای این ماه بیشتر از 03/2  m2/m است که نسبت به سایر ماه‏ها در این ماه حداکثر مطلوبیت رخ می‏دهد و کمترین مساحت مطلوب وزنی (شهریور) 13 درصد است. توزیع مطلوبیت زیستگاهی در بده ‏های مختلف نشان داد مطلوبیت در بخش‏های میانی و پایین‏دست بیشتر است.