بررسی فراوانی عوارض جانبی ناشی از ان - استیل سیستئین وریدی در درمان مصرف بیش از حد استامینوفن

داروهای متعددی به عنوان آنتی دوت استامینوفن مورد ارزیابی قرار گرفته اند که از جمله مهمترین آنها ان استیل سیستیین (NAC) است. در خصوص راه استفاده، دوزاژ و مدت زمان تجویز NAC در درمان مسمومیت با استامینوفن اختلاف نظر وجود دارد. تاکنون چندین گزارش از بروز واکنشهای جانبی تجویزفرم وریدی NAC منتشر شده که استفاده از این فرم آنتی دوت را در کشورهای مختلف محدود کرده است. در ایران، اطلاعاتی از میزان شیوع عوارض جانبی استفاده از فرم وریدیNAC در دست نیست. جهت بررسی فراوانی عوارض و واکنشهای جانبی NAC، مقایسه با گزارشات قبلی و ارزیابی بی خطری (Safety) آن در درمان مسمومیت با استامینوفن، تحقیق حاضر انجام شد.
این مطالعه آینده نگر در سال 1380 در بخش مسمومین بیمارستان لقمان حکیم تهران انجام شده است. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی بیماران بزرگسالی بود که با تاریخچه مصرف تک دوز مقادیر سمی استامینوفن (7.5 گرم یا بیشتر) و در مدت کمتر از 12 ساعت از مصرف، مراجعه کرده بودند. این بیماران بدون در نظر گرفتن سطوح سرمی استامینوفن تحت درمان قرار گرفتند. افرادیکه تاریخچه مصرف همزمان داروهای دیگر با استامینوفن را داشتند، بیماران کومایی و یا مبتلا به آنسفالوپاتی کبدی از مطالعه حذف شدند. درمان این بیماران با استفاده از پروتکل درمانی 20 ساعته انجام شد. در انتهای تجویز NAC، فرم از پیش تعیین شده جمع آوری اطلاعات تکمیل شد. داده ها با آزمون آماری رگرسیون لجستیک بر پایه متد گام به گام متغیر آنالیز شدند.
NAC وریدی در206 مورد تجویز شد. 48 نفر (23.3 درصد) دچار عوارض جانبی ناشی از آن شدند. بروز واکنشهای جانبی در هیچ یک از موارد، باعث قطع کردن دایم تجویزNAC نشد. همچنین مورد شدیدی از واکنشهای جانبی که احتیاج به مراقبتهای ویژه داشته باشد و مرگ مشاهده نشد. سن، جنس، سابقه آسم و سابقه عوارض و حساسیت قبلی، ارتباط آماری معنی داری با شیوع عوارض جانبی نداشتند.
بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه شاید بتوان نتیجه گرفت که میزان پایین سمیت کبدی و عدم استفاده از پمپ خودکار انفوزیون وریدی بتواند پاسخگوی شیوع زیاد عوارض جانبیNAC وریدی باشد. علی رغم فراوانی بالای عوارض جانبی در این مطالعه، این عوارض، گذرا و بسادگی قابل درمان بودند، تهدید کننده حیات نبودند و تمامی بیماران دوره کامل درمان را دریافت کردند. بنابراین، درمان اوردوز ناشی از استامینوفن باNAC وریدی می تواند نسبتا بی خطر در نظر گرفته شود.