بررسی بازتاب باورهای آئین میترایی در افسانه‌های لری

میتراییسم یا مهرپرستی یکی از کهن‌ترین آیین‌های جهان است که پرستش آن به دوران ماقبل زرتشت برمی‌گردد. میترا خداوند پیمان و روشنایی است که با بی‌نظمی، خشک‌سالی، نافرمانی و دروغ مخالف است و به جنگاوری مشهور است. به دلیل ویژگی‌های خاص این ایزد، آیین میترایی در مناطق زیادی رواج یافت. با توجه به اینکه افسانه بازمانده روایت‌های مقدس اسطوره‌ای است که ریشه در برخی از اعتقادات آیینی دارد، در پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ تحلیلی، به بررسی بازتاب باورهای آیین میترایی در افسانه‌های لری پرداخته می‌شود. بستر پژوهشی مقاله افسانه‌هایی است که به زبان فارسی در استان‌های لرنشین چهار محال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد گردآوری شده اند. هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل رد پای باورهای میترایی و کارکردهای آن در افسانه‌های لری است. خواننده با مطالعه این مقاله درمی‌یابد که بعضی از باورهای اسطوره‌ای و دینی مربوط به آیین میترایی، با حفظ کارکرد خود و برخی دیگر با دگردیسی‌هایی، در افسانه‌های لری ریشه دوانیده است. باورهای مربوط به چگونگی تولد، جنگاوری و بارورکنندگی ایزد مهر و نیز باورهایی که در این آیین پیرامون پدیده‌های خورشید، خروس، کلاغ، عقاب، سرباز، آتش، عدد هفت و گاو وجود دارد، از این دسته‌اند.