کنترل پوسیدگی و پژمردگی فوزاریومی ریشه نخود با عوامل Fusarium solani و Fusarium oxysporum با استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه

بیماری پوسیدگی و پژمردگی فوزاریومی نخود که به ترتیب توسط گونه های Fusarium solani و Fusarium oxysporum ایجاد می شود. یکی از مهم ترین بیماری های نخود در ایران است. در این پژوهش، امکان افزایش رشد گیاه و کنترل بیماری توسط باکتری های محرک رشد گیاه جداشده از ریزوسفر گیاه نخود مورد بررسی قرار گرفت. از 100جدایه باکتری به دست آمده بر اساس روش هاله بازدارندگی علیه هر دو بیمارگر، 16جدایه انتخاب شدند. بیشترین هاله بازدارندگی مربوط به جدایهB13 با 11میلی متر علیه بیمارگر F. oxysporum بود. سه آزمایش شامل افزایش رشد گیاه در عدم حضور بیمارگرها، مهار پژمردگی فوزاریومی و مهار پوسیدگی فوزاریومی توسط جدایه های منتخب و در شرایط گلخانه انجام شد. در عدم حضور بیمارگرها، جدایهB2 وزن خشک اندام های هوایی را از 08/1 به 69/3 افزایش داد و جدایه های B3 و B4 بهترین جدایه ها در بهبود رشد ریشه بودند. در آزمایش دوم، جدایه های B2 و B13 بیماری پژمردگی فوزاریومی با عامل F. oxysporum را بیش از 93درصد کاهش دادند. جدایهB2 در حضور این بیمارگر، میانگین وزن خشک اندام هوایی را 4/4 برابر و میانگین وزن خشک ریشه را  4/5 برابر افزایش داد. در آزمایش سوم، جدایه B6  بهترین جدایه علیه بیمارگر F. solani بود و شاخص بیماری را بیش از 73 درصد کاهش داد. این جدایه در حضور این بیمارگر، وزن خشک اندام های هوایی را 2/3 برابر و وزن خشک ریشه را 9/2برابر افزایش داد. شناسایی مولکولی به روش 16S rDNA نشان داد که جدایه های B2، B3، B6 و B13 به ترتیب متعلق به Bacilus sp.، Achromobacter sp.، Bacillus pumilus و Bulkholderia sp. بودند. در مجموع استفاده از باکتری های ریزوسفری می تواند رهیافتی امیدبخش در مدیریت بیماری های فوزاریومی نخود باشد.