ارزیابی تاثیر پرایمینگ و مدت آن بر خصوصیات جوانه زنی دو ژنوتیپ عدس (Lens culinaris Medic.) در شرایط آزمایشگاهی

با توجه به رشد روزافزون جمعیت و محدودیت منابع پروتئین حیوانی، اهمیت منابع پروتئین گیاهی خصوصا حبوبات، ازجمله عدس در تامین پروتئین موردنیاز انسان و نقش آن در تنظیم جیره غذایی ضروری به نظر می رسد. پرایمینگ بذر یک روش ساده قبل از جوانه زنی برای بهبود سبز شدن و کاهش اثرات عوامل تنش زا می باشد. به منظور تعیین مناسب ترین تیمار پرایمینگ و زمان آن بر خصوصیات جوانه زنی بذر و گیاه چه عدس (Lens culinaris Medic.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی تنش های محیطی پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تیمارها شامل دو ژنوتیپ عدس (رباط و کالپوش)، شش سطح پرایمینگ]شاهد (عدم پرایمینگ)، اسید جیبرلیک (C19H22O6) 100میلی گرم در لیتر، نیترات پتاسیم (KNO3) 500 میلی گرم در لیتر، سولفات روی (ZnSO4) 100میلی گرم در لیتر، محلول آبنوش بذر دایان چهار میلی لیتر در یک لیتر آب و هیدروپرایمینگ [و مدت پرایمینگ (7 و 16ساعت) بودند. درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، بنیه بذر بر مبنای وزن خشک گیاهچه و طول گیاهچه، طول ریشه چه، طول ساقه چه، طول گیاهچه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و وزن خشک گیاهچه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که ژنوتیپ رباط در تمامی صفات به جز وزن خشک ریشه چه و گیاهچه برتری معنی داری نسبت به ژنوتیپ کالپوش داشت. همچنین بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی در تیمار شاهد (عدم پرایمینگ) مشاهده شد، اما تفاوت معنی داری با تیمار پرایمینگ سولفات روی نداشت. نتایج حاصل از اثر ساده مدت پرایمینگ نشان داد که مدت زمان هفت ساعت پرایمینگ تاثیر بیشتری در مقایسه با مدت زمان 16ساعت روی صفات ارزیابی شده داشته است. می توان نتیجه گرفت که بذر ژنوتیپ رباط از بنیه و وضعیت بهتری نسبت به ژنوتیپ کالپوش برخوردار بود و به طورکلی می توان بیان کرد که صفات تعداد کل بذور جوانه زده، سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه ، طول گیاهچه و بنیه بذر در ژنوتیپ رباط و صفات وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و وزن خشک گیاهچه در ژنوتیپ کالپوش برتر بودند