اثر ضربه قطرات باران بر همگنی رسوبات فرسایش شیاری در خاک های با بافت متفاوت

فرسایش شیاری یکی ازمهم ترین اشکال فرسایش آبی در دیم زارهای مناطق نیمه خشک می باشد. اهمیت این موضوع در خاک های مناطق نیمه خشک شبیه بسیاری از نقاط ایران که دارای خاک های با ساختمان ناپایدار هستند، بسیار بیش تر است. هدف از تحقیق، بررسینقش ضربه قطره باران در توزیع اندازه و همگنی ذرات رسوب در فرسایش شیاریدر خاک های با بافت مختلف است. به این منظور،توزیع اندازه ذرات رسوب در انتهای شیارهایی به طول 4 متر و با عرض 10/0 متر تحت باران شبیه سازی شده با شدت ثابت 90 میلی متر بر ساعت در چهار شیب (5، 10، 15 و20 درصد) در 12 کلاس بافتی خاک تعیین شد. آزمایش در دو شرایط پوششسطح خاک لخت (تحت ضربه قطره باران) و با حذف ضربه قطره باران (استفاده از توری پلاستیکی) انجام شد.آزمایش در چهار تکرار با مجموع 352 واحد آزمایشی انجام شد. مطالعه منحنی توزیع اندازه ذرات رسوب تفاوت آشکاری بین منحنی ها توزیع اندازه ذرات در دو شرایط با وجود و با حذف ضربه قطرات باراننشان داد. منحنی های توزیع اندازه ذرات رسوب پایین تر از منحنی های توزیع اندازه ذرات خاک اصلی قرار گرفتند که گویای افزایش شاخص میانگین قطر ذرات رسوب و نشانگر افزایش قابلیت انتقال ذرات درشت دانه مانند شن در انتهای آزمایش است. افزایش انحراف معیار هندسی در رسوب کاملا بستگی به بافت خاک و شیب داشت. برخلاف انتظار، همگنی ذرات رسوب چندان تحت تاثیر حذف ضربه قطرات باران قرار نگرفت. با افزایش شیب در همه کلاس های بافت خاک، ناهمگنی ذرات رسوب به احتمال قوی به دلیل افزایش سرعت جریان و قدرت جریان افزایش یافت.بیش ترین غیر همگنی ذرات رسوب بعداز بارندگی در خاک سیلتی مشاهده شد.