معیارها و اسلوب های اختیار در گزینش قرائت صحیح و آثار آن

اختیار در قرایات با پیدایش اختلاف قرایات در نیمه ی دوم سده ی اول و نیمه ی اول سده ی دوم هجری بروز نمود. سپس دانشمندان اسلامی سده های بعدی متاثر از کتاب «السبعه» ابن مجاهد و اقدام وی مبنی بر انحصار قرایات در هفت قرایت، اختیار قرایی در قالب احتجاج و استدلال گرایی در قرایات را با ارایه ی معیارها و اسلوب هایی به گزینش قرایت صحیح اقدام نمودند. در پژوهش حاضر، تلاش بر آن است تا با رویکردی تاریخی و تحلیلی، از بین معیارهای دانشمندان علم قرایت گذشته تاکنون، معیارهای علمی گزینش قرایت صحیح (شامل موافقت قرایت قاری با قرایت عموم مسلمانان یا قرایت همگانی، مطابقت قرایت با رسم الخط مصحف عثمانی، موافقت قرایت با قواعد زبان عربی، عدم مخالفت قرایت با براهین عقلی) و اسلوب های روایی، ادبی، تفسیری و نگارشی اختیارات ایشان که در بردارنده ی آثار ثبوتی (شامل بقاء متنی قرآن، شکل گیری معیارهای متنوع گزینش قرایت صحیح، توسعه علم قرایت، ترویج  استدلال گرایی در پذیرش یا رد قرایات، غنای ادبیات قرآن، زمینه ساز رشد زبان عربی و تدوین علم نحو، اثر بخشی بر علوم تفسیری و فقهی) و همچنین در بردارنده ی آثار منفی و آسیبها (شامل استبداد در رای و اجتهاد قاری، خودستایی قاری در ادبیات عرب و کسب شهرت، ضعف قاری در ادبیات عرب، عدم شناخت قواعد عربی، قوی تر شدن شبهه تحریف قرآن از سوی مستشرقان و تشکیک ایشان در انکار وحیانیت قرآن) می باشد را تبیین نماید.