شناسایی و بازسازی کتیبه سردر و نمای نخستین دارالفنون در خیابان ناصرخسرو بر اساس عکس های دیمیتری یرماکف

در صدسال اخیر، شهر تهران با تغییرات بسیاری همراه بوده است؛ به گونه ای که بسیاری از فضاهای شهری و سازه های تاریخی آن، به ویژه در منطقه ارگ از بین رفته اند؛ برای مثال ساختمان هایی مانند دارالفنون که تاسیسات آموزشی و پژوهشی کشور از آن ریشه گرفته ، به قدری تغییر کرده اند که هویت اصلی معماری آنها مخدوش شده است. در سال های اخیر، که احیای هسته اصلی شهر تهران برای هویت بخشی و باززنده سازی آن ضرورت یافته، پژوهش های زیادی درمورد اسناد و مدارک و داده های نوشتاری و نانوشتاری انجام نشده است. یکی از این مدارک ، عکس های تاریخی است که بسیاری از آنها در آرشیوهای موزه ها و مراکز دولتی و غیردولتی پراکنده است و طبقه بندی، شرح عکاسی و گاه شماری منظمی ندارد. خوشبختانه در اواخر حکومت ناصرالدین شاه و اوایل سلطنت مظفرالدین شاه قاجار، دیمیتری یرماکف عکاس نامی ساکن تفلیس (متخصص عکاسی از سازه ها و بافت های تاریخی و عضو آکادمی باستان شناسی و هنرهای مستظرفه روسیه تزاری) به تهران آمد و از بافت شهری و بناهای تاریخی تهران به همراه موضوعات دیگر عکاسی کرد. این عکس ها زیرنویس و شناسنامه دارند و بیشتر آنها در موزه ملی گرجستان نگاهداری می شوند. به کمک این عکس ها می توان وضعیت شهرسازی و باززنده سازی بافت های تاریخی تهران را شناسایی کرد. پژوهش حاضر برآیند پژوهش مشترک پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با موسسه شرق شناسی دانشگاه ایلیای گرجستان است که با بررسی عکس های موزه ملی گرجستان و در راستای روش های باستان شناسی تاریخی نگارش شده است.