بررسی تاثیر مزارع پرورش ماهی قزل آلا بر کیفیت آب رودخانه (مطالعه ی موردی رودخانه محمد آباد کتول) با استفاده از شاخص IRWQISC

در سال های اخیر احداث مزارع پرورش ماهی در حاشیه رودخانه محمدآباد کتول افزایش چشمگیری یافته است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات پساب این مزارع بر برخی از فاکتورهای کیفی آب رودخانه می باشد.

در این مطالعه برای ارزیابی کیفیت آب رودخانه محمدآباد کتول 5 ایستگاه نمونه برداری از 3 استخر پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در سال 1396 به صورت فصلی با 3 تکرار، 12 پارامتر کیفی آب شامل اکسیژن محلول، کلیفرم مدفوعی، pH، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی، اکسیژن خواهی شیمیایی، درجه حرارت، فسفات آلی، نیترات، آمونیوم، کدورت، کل مواد جامد محلول و هدایت الکتریکی انتخاب شد. سپس با استفاده از آزمون معنی داری اثرات ثابت داده ها مورد آنالیز قرار گرفتند و در ادامه کیفیت آب بر اساس شاخص کیفی آب های سطحی ایران (IRWQISC) مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج به دست آمده نشان می دهد که آب حوضه محمدآبادکتول دارای کیفیت متوسط تا نسبتا خوب می باشد که بهترین کیفیت آب در فصل پاییز با ارزش عددی 5/70 و بدترین کیفیت آب در فصل تابستان با ارزش عددی 3/43 می باشد. از دلایل قرارگیری کیفیت آب نسبتا بد در فصل تابستان می توان علاوه بر فعالیت بالای پساب حاصل از استخر پرورش ماهی به عواملی چون کاهش دبی رودخانه، همچنین افزایش فعالیت های تفریحی و تفرجی در محدوده رودخانه، پساب های کشاورزی، تخلیه فاضلاب های روستایی، و تراکم بالای دام در منطقه اشاره کرد.

در همه فصل ها در طول دوره نمونه برداری ایستگاه 1 که قبل از مزارع پرورش ماهی قرار دارد نسبت به بقیه ایستگاه ها کیفیت آب بالاتری دارد. با توجه به شاخص به دست آمده مشخص شد، به طور کلی می توان نتیجه گیری کرد که کیفیت آب رودخانه با توجه به فعالیت آبزی پروری، مناسب است.