بهینه سازی کشت بافت و مطالعه فیتوشیمیایی گیاه انسولین (Costus pictus D. Don)

گیاهCostus pictus D. Don معروف به گیاه انسولین به منظور درمان بیماری دیابت در جنوب هند استفاده می شود؛ این گیاه در سال های اخیر به ایران آورده و در برخی گلخانه ها از طریق قلمه تکثیر شده است. مطالعه حاضر به منظور بهینه سازی کشت بافت و ارزیابی ترکیبات فیتوشیمیایی گیاهCostus pictus D. Don انجام شد. از میان قطعه های جداکشت مانند برگ، گره و میانگره و تیمارهای هورمونی مختلف، بهترین نتیجه برای قطعه گره و تیمار واجد بنزیل آمینوپورین و نفتالن استیک اسید به ترتیب با غلظت های 5/3 و 5/0 میلی گرم در لیتر مشاهده شد. به منظور بررسی صفت های فیتوشیمیایی برگ های گلدانی و برگ های درشیشه، میزان رنگیزه های فتوسنتزی، قند های محلول، فنل، فلاونویید و پروتئین اندازه گیری شد. نتایج نشان دادند همه صفت های یادشده به جز فنل و پروتئین در برگ های گلدان به طور معناداری بیشتر از برگ درشیشه هستند. بررسی های فیتوشیمیایی برگ و ریزوم گلدان نشان دادند برگ غنی از فلاونویید، قند، کافییک اسید و کویرستین و ریزوم غنی از فنل و پروتئین است. تجزیه وتحلیل عناصر معدنی نیز نشان داد میزان عناصر کلسیم، پتاسیم، منگنز و استرانسیم در برگ های گلدان بیشتر از ریزوم های گلدان و میزان عناصر آلومینیوم، آهن، سدیم، کروم و روی در ریزوم های گلدان بیشتر از برگ های گلدان است. درمجموع، روش ریزازدیادی پیشنهاد شده در پژوهش حاضر علاوه بر تسریع تکثیر در مقیاس انبوه و حفظ گیاه C. pictus،ازنظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است؛ همچنین برگ های غنی از کویرستین (ترکیب ضددیابتی) این گیاه را می توان نامزد بالقوه ای برای پژوهش های فیتوشیمیایی و پزشکی در نظر گرفت.