اثر تنش خشکی انتهای فصل بر تجمع و انتقال مجدد کربوهیدرات های محلول میانگره های ساقه دو رقم جو

در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که تنش خشکی معمولا در انتهای فصل رشد اتفاق می افتد، ذخایر کربوهیدرات های محلول در ساقه و سهم آن ها در تولید محصول نهایی به علت محدود شدن فتوسنتز جاری بیشتر بسیار حایز اهمیت می باشد. در این پژوهش، اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد، میزان تجمع و انتقال مجدد کربوهیدرات های محلول ساقه دو رقم حساس (موروکو) و متحمل (یوسف) به خشکی جو در شرایط گلخانه ای بررسی شد. نمونه برداری از میانگره های ساقه (پدانکل، پنالتیمیت و میانگره های زیرین) گیاهان تحت تنش و نرمال رطوبتی در 5 مرحله از زمان شروع گلدهی (به فاصله 7 روز) و زمان رسیدگی فیزیولوژیکی انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بیشترین ذخیره سازی کربوهیدرات های محلول در ساقه و انتقال مجدد آن، مربوط به میانگره پنالتیمیت بود. حداکثر غلظت کربوهیدرات کل و میزان انتقال مجدد آن ها تحت هر دو شرایط تنش و نرمال رطوبتی درتمامی میانگره های رقم یوسف بطور معنی داری بیشتر از رقم موروکو بود. میزان انتقال مجدد کربوهیدرات کل هر سه میانگره در رقم یوسف در شرایط خشکی افزایش یافت. فروکتان و ساکارز مهم ترین قندهای محلول اندازه گیری شده در میانگره پنالتیمیت هر دو رقم بود. میزان فروکتوز، گلوکز، ساکارز و فروکتان در هر دو شرایط تنش و نرمال در رقم یوسف بیشتر از رقم موروکو بود. حداکثر میزان تجمع و انتقال مجدد فروکتان تحت تنش خشکی انتهای فصل تنها در رقم یوسف افزایش یافت. بر اساس نتایج این پژوهش بنظر می رسد علت ثبات عملکرد دانه رقم متحمل یوسف تحت تنش خشکی انتهای فصل القاء ذخایر کربوهیدراتی و انتقال مجدد آن ها به دانه در طی دوره پر شدن دانه می باشد.