ورزش و سیاست در ایران؛ روایتی از قوم گرایی نژادگرا در بستر ورزش

ورزش مدرن همواره به‌عنوان ابزاری فرهنگی مورد بهره‌برداری سیاسی قرار گرفته است. از مهم‌ترین کارویژه‌های سیاسی- فرهنگی ورزش، جهت‌دهی بهافکار عمومی، نشر چهره‌ای کارامد از حاکمیت و در نهایت ملت‌سازی است. اما ورزش، صرفا در خدمت دولت‌های ملی نیست، بلکه این ظرفیت را داراست تا ابزاری در دست اقلیت‌ها و گروه‌های قومی در هر سیستم سیاسی نیز باشد که از آن در جهت بیان آرمان‌های جدایی‌طلبانه و تقویت همگرایی قومی بهره ببرند. برخی جریان‌های قوم‌گرا به‌ویژه محافل پان‌ترکیست در داخل ایران نیز توانسته اند از این ابزار بهره‌برداری کنند. این جریان در دهه اخیر و به‌ویژه از سال 1388 به این سو، با صعود تیم تراکتورسازی تبریز به رقابت‌های جام خلیج‌فارس، رشته پرطرفدار فوتبال و تجمع هواداران این تیم را محملی برای بسیج سیاسی و پیشبرد اهداف خود قرار داده است. پژوهش حاضر در پی رفتارشناسی و بررسی ادبیات جریان مذکور برای عمومی‌سازی گفتمان قوم‌گرایی خواهد بود.