امکان سنجی اجرای شهر دانش بنیان در کلان شهر تبریز با رویکرد توسعه مبتنی بر دانش

امروزه دانش و اطلاعات به عنوان کلید رشد اقتصادی جهان است. از آنجا که شهرهای جهان بر اساس مدل سرمایه داری صنعتی درحال رشد هستند و به زودی با محدودیت منابع شهری روبه رو خواهند شد، بنابراین شهرهای دانش بنیان به عنوان راهکاری مناسب برای رشد اقتصادی و مدیریت مناسب منابع زیربنایی و بهبود کیفیت زندگی در قرن 21 محسوب می شوند. شهرهای دانش بنیان در جهان دو گونه اند: 1) شهرهای دانش بنیان توسعه یافته که دارای زیرساخت های خوبی هستند، مانند: بارسلونا، بوستون، هلسینکی، اتاوا، سنگاپور؛ 2) شهرهای دانش بنیان نوظهور مانند: استانبول، منچستر، ملبورن، سان فرانسیسکو، سیدنی که ازطریق رویکرد KBUD درحال توسعه هستند. ایجاد شهرهای دانش بنیان به راحتی قابل تحقق نیست، بلکه نیازمند خصوصیات و ظرفیت هایی در زمینه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و فناوری ازقبیل داشتن سطح بالایی از فناوری، بهبود خدمات و آموزش شهروندان ازطریق ایجاد ارتباطات و به این ترتیب تقویت سرمایه انسانی است. این پژوهش رویکرد KBUD (توسعه مبتنی بر دانش) را به عنوان روشی برای اجرای شهر دانش بنیان مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد. در ادامه، این مطالعه چارچوب جدیدی متناسب با کشور ایران برای رویکرد KBUD طراحی کرده است. این رویکرد جدید شامل 6 بعد است: اقتصاد دانش محور، جامعه دانش محور، دولت دانش محور، محیط دانش محور، سلامت دانش محور، امنیت دانش محور. سپس برای سنجش میزان تحقق شهر دانش بنیان در کلان شهر تبریز، بر اساس هر 6 بعد این رویکرد پرسش نامه ای بر اساس سوات شهر تنظیم و در بین 20 نفر از نخبگان شهر توزیع شد. سپس داده های حاصل از اجرای پرسش نامه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون T نشان داد که کلیه شاخص های توسعه مبتنی بر دانش در کلان شهر تبریز در وضعیت خوب و بالاتر از متوسط ارزیابی شده اند و نتایج آزمون فریدمن حاکی از آن است که متغیر درمان دانش محور با میانگین رتبه ای 75/4 در وضعیت بهتر و مساعدتری نسبت به سایر متغیرهای شهر دانش بنیان قرار دارد. بنابراین کلان شهر تبریز پتانسیل ها و زمینه های لازم برای تبدیل شدن به یک شهر دانش بنیان را دارد.