تاثیر اسانس هسته لیمو روی ترکیبات، خصوصیات شیمیایی و فراسنجه های تولید گاز سیلاژ یونجه

یونجه یکی از مهمترین گیاهان علوفه ای است که در تغذیه دام به شکل علوفه خشک در ایران استفاده می شود. با این حال، مقدار قابل توجهی از مواد مغذی یونجه به دلیل تیمارهای مکانیکی در طی فرآیند خشک کردن و ذخیره سازی از بین می روند. تولید سیلوی یونجه در سال های اخیر مورد توجه بیشتر دامداران قرار گرفته است. یونجه یکی از علوفه هایی است که به دلیل داشتن سطح بالای پروتئین، ظرفیت بافری بالا و کربوهیدرات محلول در آب پایین سیلو کردن آن مشکل می باشد و افزودنی های سیلو در زمان سیلو کردن باید مورد استفاده قرار گیرد. از مواد افزودنی با خاصیت محافظتی (برپایه اسیدهای آلی) برای جلوگیری از رشد قارچ و مخمر در سیلاژ و افزایش پایداری هوازی استفاده شده است. اخیرا استفاده از گیاهان معطر و محصولات آنها به دلیل اثرات ضد قارچ، ضد باکتری و آنتی اکسیدان آنها افزایش یافته است. 

 این آزمایش به منظور بررسی اثرات اسانس هسته لیموترش بر خصوصیات شیمیایی و پایداری هوازی سیلاژ یونجه انجام شد. 

 یونجه در مرحله گلدهی برداشت شد و با یک چاپر به اندازه های 3 تا 5 سانتی متر خرد شد و در آزمایشگاه به مدت 24 ساعت پژمرده شد. پس از دوره پژمردگی، به سه زیر نمونه تقسیم شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار یونجه بدون افزودنی (شاهد)، یونجه بعلاوه 60 میلی گرم در کیلوگرم اسانس لیموترش و یونجه بعلاوه 120 میلی گرم در کیلوگرم اسانس هسته لیمو بودند که به مدت 60 روز در دمای اتاق سیلو شدند. در پایان روز 60، سیلوها باز شدند و بلافاصله pH و ماده خشک اندازه گیری و باقیمانده نمونه ها برای اندازه گیری خاکستر، ADF، NDF و CP در فریزر با دمای 20- درجه سانتیگراد ذخیره شد. آزمایش تولید گاز با استفاده از روش آزمایشگاهی با 5 تکرار در 2 ، 4 ، 6 ، 8 ، 12 ، 16 ، 24 ، 36 ، 48 ، 72 ، 96 و 120 ساعت اندازه گیری شد. داده های بدست آمده در قالب طرح آماری کاملا تصادفی آنالیزگردید. 

 نتایج نشان داد که افزودن اسانس هسته لیمو در هر دو سطح 60 و 120میلی گرم بر کیلوگرم  به سیلاژ یونجه میزان pH سیلو را به طور معنی داری (05/0P<) نسبت به شاهد کاهش یافت. افزودن اسانس در سطح 120 میلی گرم غلظت کربوهیدرات محلول در آب را افزایش داد (91/4 %). میزان پروتئین خام در تیمار مکمل شده با اسانس هسته لیمو یر سطح 120 میلی گرم در مقایسه با تیمار کنترل افزایش یافت (05/0>P). اسانس هسته لیمو باعث افزایش پایداری هوازی سیلو نسبت به شاهد شد. افزودن اسانس در سطح 60 میلی گرم گاز تولیدی را نسبت به تیمار شاهد کاهش داد. در کل، داده های بدست آمده نشان دهنده اثر مثبت اسانس هسته لیمو روی کیفیت سیلاژ یونجه و خصوصیات تخمیری است. نتیجه گیری کلی: نتایج این مطالعه نشان داد که افزودن اسانس هسته لیمو بر سیلاژ یونجه باعث افزایش پایداری هوازی سیلو نسبت به شاهد شد. اسانس هسته لیمو تاثیر معنی داری بر روی ازت امونیاکی و پروتئین خام داشت. سطوح مختلف اسانس هسته لیمو میزان pH را تحت تاثیر قرار داد و به طور قابل توجهی کاهش یافت. افزودن اسانس هسته لیمو ترش در سطح بالا باعث افزایش میزان تولید گاز و فراسنجه های تخمیری تولید گاز گردید.