بررسی ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی کاهوی مواج‎ (Lactuca undulata Ledeb.) در 5 رویشگاه طبیعی ایران

کاهوی مواج‎ (Lactuca undulata Ledeb.) گیاهی یکساله از تیره کاسنی است. یکی از مهم ترین ترکیبات فیتوشیمیایی سازنده این گیاه که در صنایع دارویی و غذایی اهمیت دارد، شیکوریک اسید است.

هدف از تحقیق حاضر بررسی ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی کاهوی مواج جمع آوری شده از رویشگاه های مختلف ایران است.

به این منظور ساقه گیاهان در فاز زایشی از قم، بیارجمند، دشت میرزابایلو در خراسان شمالی، فیروزکوه و چشمه علی دامغان جمع آوری شدند. سپس میزان شیکوریک، کافییک و کلروژنیک اسید با دستگاه HPLC آنالیز شدند. همچنین میزان فنل، فلاونویید و تانن کل اندازه گیری شد. فعالیت آنتی اکسیدانی نمونه ها به روش DPPH مورد ارزیابی قرار گرفت.

داده های حاضر نشان داد که نمونه های جمع آوری ‎شده از فیروزکوه، بیشترین میزان شیکوریک اسید (5/3 میلی‎گرم بر گرم وزن خشک) و نمونه‎های قم، بیشترین میزان کافییک اسید (26/1 میلی‎گرم بر گرم وزن خشک) را داشتند. همچنین میزان فنل کل از 53/13 در نمونه های فیروزکوه تا 86/18 میلی گرم در هر گرم وزن خشک در نمونه های قم متغیر بود. نتایج حاصل نشان داد که میزان فلاونویید کل در بین نمونه های جمع‎آوری شده از 5 منطقه مختلف در سطح 5 درصد و میزان تانن کل در سطح 1 درصد تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند. از طرفی دیگر بالاترین و کمترین فعالیت آنتی اکسیدانی به ترتیب مربوط به نمونه‎های جمع آوری شده از قم و بیارجمند بود.

نتایج حاضر نشان داد که کاهوی مواج جمع آوری شده از فیروزکوه بالاترین میزان شیکوریک اسید را داشته و می تواند به عنوان یک گیاه بومی ایران منبع مناسبی برای تولید شیکوریک اسید باشد.