بهینه سازی اثرات ضد قارچی اسانس های دارچین، آویشن شیرازی، و مرزه خوزستانی با RSM

استفاده از اسانس ها به عنوان عوامل ضد قارچی طبیعی و جایگزین هایی برای قارچ کش های شیمیایی توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این تحقیق، ترکیبات شیمیایی و خواص ضد قارچی سه اسانس دارچین، آویشن شیرازی و مرزه خوزستانی با هدف بررسی اثر غلظت اسانس و زمان تماس در کنترل قارچ عامل کپک آبی (Penicillium expansum) و مدل سازی و بهینه یابی خواص ضد قارچی اسانس های موردنظر با استفاده از روش سطح پاسخ بررسی شده است. بر اساس نتایج حاصل از GC-MS، ترکیبات اصلی برای اسانس دارچین، سینامالدهاید (82/80 درصد)، برای آویشن شیرازی ترکیبات تیمول (68/32 درصد)، کارواکرول (57/30 درصد) و پاراسیمن (94/8 درصد) و برای مرزه خوزستانی، کارواکرول (43/38 درصد)، گاماترپینن (89/21 درصد)، پاراسیمن (55/16 درصد) و آلفاترپینن (76/5 درصد) تعیین شد. نتایج به دست آمده از کشت برون تنی قارچ در محیط های حاوی اسانس نشان داد که در هر سه اسانس با افزایش غلظت، شاخص خاصیت ضد قارچی نیز افزایش می یابد و اثر زمان در هر سه اسانس مشابه بوده و با گذشت زمان، این شاخص کاهش می-یابد. به علاوه، از نتایج بهینه یابی مشخص شد که اسانس دارچین و مرزه خوزستانی به ترتیب در غلظت 633/288 و μL.L-1 841/590 و زمان 607/108 و h 549/238، بیش ترین و کم ترین خاصیت مهارکنندگی رشد قارچ P. expansum را دارند. علاوه بر این، نتایج این تحقیق نشان داد که روش سطح پاسخ می تواند به عنوان روشی مناسب و دقیق برای مدل سازی و بهینه یابی فعالیت ضد قارچی این اسانس ها به کار رود.