خزش شهری و تحولات کالبدی فضایی سکونتگاه های پیراشهر زاهدان

در گفتمان چالش های توسعه ناموزون شهری در کشورهای در حال رشد، آنچه بیش از همه از نظر اقتصادی و اجتماعی چشم اندازی از فقر و نمودی از اسکان غیر رسمی را پدیدار می سازد رخداد خزش شهری است. این پدیده ضمن ایجاد ناپایداری و از بین بردن عرصه های کشاورزی، رشد فیزیکی نامنظم و پراکنده ای را در پیرامون کلانشهرها ایجاد کرده و می تواند به مهاجرت های روستایی شهری دامن زده و  علاوه بر دگرگونی های مکانی فضایی در توسعه نیافتگی شهر و روستاهای پیرامونی نقش قابل توجهی داشته باشد. از این رو، مطالعه حاضر با هدف "تحلیل اثرات خزش شهری بر تحولات کالبدی فضایی روستاهای پیراشهری زاهدان" طراحی شد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بود. جامعه آماری شامل 4 روستای بخش مرکزی شهر زاهدان است که خزش شهری بیشترین اثرات را بر آن ها داشته است. داده های مورد نیاز از تصاویر ماهواره ای لندست تهیه شد. یافته های تحقیق نشان داد اثرات خزش شهری زاهدان و جریانات فضایی حاکم بر آن باعث تحولات کالبدی فضایی در ابعاد مختلف (افزایش جمعیت، اندازه روستا و تحول در ساختار اشتغال و فعالیت) در نواحی روستایی پیراشهری گردیده است. این اثرات بر بخش کشاورزی منفی (6/66-)، در بخش خدمات مثبت (65/66) و در بعد اجتماعی حاکی از ایجاد نقش خوابگاهی و افزایش جابجایی جمعیت و تبادلات فرهنگی از روستاهای پیرامونی به شهر زاهدان بود.