واکاوی طرح واره های ذهنی کنشگران کشاورزی در انتخاب نوع کشت: کاربست رابطه خاکستری

تصمیم گیری در خصوص انتخاب نوع کشت، به طرح واره های ذهنی کنشگران تولید، بستگی دارد. از این رو، تحلیل این طرح واره ها گامی اساسی در ساماندهی تولید محصولات کشاورزی در کشور محسوب می شود. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، واکاوی طرح واره های ذهنی کشاورزان و مدیران کشاورزی جنوب استان سیستان و بلوچستان در انتخاب نوع کشت بود که به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفت. بدین منظور ابتدا کنشگران بخش کشاورزی در شهرستان های چابهار و سرباز شناسایی شدند. آنگاه به تحلیل معیارهای ذهنی برنامه ریزی زراعی مدنظر کشاورزان و مدیران پرداخته شد. سپس از طریق تیوری خاکستری اهمیت هر یک از معیارهای ذهنی تعیین گشت. در انتها نیز ترکیب معیارهای ذهنی مورد نظر کشاورزان و مدیران با کمک نمودار دندوگرام و به روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی دسته بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد که بالاترین سطح امتیاز معیارهای ذهنی دخیل در برنامه ریزی زراعی به ترتیب شامل دستیابی به سودآوری محصولات (0/962)، سطح مطلوب زندگی (0/763) و افزایش تولید (0/773) شد. همچنین دسته بندی سلسله مراتبی معیارهای برنامه ریزی زراعی در این پژوهش، اهمیت استفاده از «اهرم های حمایتی» برای بهبود برنامه ریزی زراعی در منطقه مورد مطالعه را پیشنهاد می نماید. بر اساس نتایج پژوهش، آنچه مسلم است، ایجاد یک سامانه مدیریت جامع در بخش کشاورزی جهت «برنامه ریزی»، «مدیریت پویا» و «نحوه تعامل کشاورزان با سازمان های مرتبط» ضروری خواهد بود. چنین زیرساختی موجب کاهش و یا حذف وضعیت ناکارآمد اطلاعات از لحاظ پراکندگی، تعدد، تناقض، عدم انسجام و در نهایت سرگردانی تصمیم گیران خواهد شد.