ارزیابی وثاقت مشایخ «محمد بن احمد بن یحیی» بر پایه توثیق ابن ولید

«محمد بن حسن بن احمد بن ولید» از میان روایت های «محمد بن احمد بن یحیی»، مواردی را که از طریق برخی مشایخ او نقل شده است، استثنا کرده و آن ها را نامعتبر دانسته است. بررسی دلالت کلام ابن ولید بر تضعیف مستثنیات و توثیق سایر مشایخ «محمد بن احمد بن یحیی» گام نخست مقاله است. گام دوم، اعتبار این توثیق و تضعیف است؛ چه اینکه اگر ابن ولید به اصل عدالت معتقد بوده و یا کلام او مبتنی بر حدس باشد، قابل اعتنا نیست. افزون بر این، دایره شمول کلام ابن ولید نسبت به مشایخ محمد بن احمد بن یحیی و روایاتی که این مشایخ نقل کرده اند، در این سطور مورد بررسی قرار گرفته است. در صورتی که دلالت و اعتبار کلام ابن ولید تایید شود، می تواند به عنوان یکی از توثیقات عام، تعدادی از راویان را که در کتب رجالی توثیق خاصی ندارند، به دایره ثقات وارد و زمینه اطمینان به روایات آنان را فراهم کند.