بررسی اثرگذاری گرمایش فراگیر بر تغییرات زمانی و مکانی پوشش برف و ماندگاری آن در گستره ی دامنه شمالی البرز مرکزی

گرمایش جهانی می تواند بر حوضه های آبریز برفگیر و پراکنش زمانی و مکانی برف، و در نتیجه نیازهای آبی پایین دست حوضه اثرگذار باشد. ازاین رو، هدف این پژوهش بررسی تغییرات مکانی-زمانی پوشش و ماندگاری برف در دامنه شمالی البرز مرکزی می باشد. از داده های سنجنده MODIS و نمایه NDSI، برای برآورد پهنه پوشش برف در بازه سال های 2000 تا 2018 استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که روندی معنی دار و افزایشی در دمای ماه های می و ژوین وجود دارد. از سویی دیگر گرچه روندی در پهنه پوشش برف دیده نشد، ولی تخمین گر شیب سن نشان داد که پهنه پوشش برف در ماه ژانویه نزدیک به 220 کیلومتر در سال افت کرده است، که این افت با افزایش میانگین دمای این ماه همبستگی منفی معنی داری داشت (77/0-=r). در حالی که در ماه مارس سالانه نزدیک به 60 کیلومتر بر پهنه پوشش برف افزوده شده است. همبستگی مثبت و معنی داری (81/0=r) بین پهنه پوشش برف و ارتفاع برف، و همبستگی های منفی معنی داری (80/0- تا60/0- =r) میان پهنه سالانه پوشش برف و میانگین دمای سالانه هوا دیده شد. این یافته ها نشانگر اثر تغییرات زمانی و مکانی دما بر گستره و ماندگاری برف می باشند. با کاهش بلندی حوضه از غرب در هراز، با میانگین ارتفاعی 2059 متر، به سوی شرق در حوضه تجن، با میانگین ارتفاعی 7/980 متر، از پهنه پوشش برف و ماندگاری آن کاسته می شود. از یافته های این پژوهش نتیجه گیری می شود که تغییرات دما در این گستره هم روند گرمایش فراگیر است، در حالی که این گرمایش بر پراش (واریانس) پهنه پوشش برف اثر گذاشته است.