طبقه بندی اراضی به منظور برنامه ریزی استفاده ماشین های حمل ونقل چوب در جنگل های شمال

بهره برداری به مجموعه مراحل قطع و تبدیل و حمل آنها به کنار جاده های جنگلی و از آنجا تا بازار مصرف (کارخانه های صنایع چوب) اطلاق می شود. دشوارترین و پرهزینه ترین مرحله در عملیات بهره برداری مرحله کشیدن چوب ها از محل قطع تا کنار جاده های جنگلی است. این مرحله می تواند مراحل دیگر را تحت الشعاع قرار دهد و نیز آثار مثبت و منفی بسیاری بر طبیعت باقی گذارد. با درک این واقعیت، لزوم تهیه طرح های بهره برداری علاوه بر طرح های جنگل داری در برنامه پنج ساله اول (72-1368) مد نظر قرار گرفت و اعتباری معادل 300 میلیون ریال به این کار اختصاص یافت. تاکنون در طرح های بهره برداری اشاراتی به نقش عوامل شیب و آب و هوا و تاثیر آن بر روند بهره برداری شده است (تاثیر مستقیم آب و هوا بر اجرای عملیات بهره برداری تاکنون تشریح نشده است) در صورتی که عوامل محدود کننده جهت استفاده از ماشین های بهره برداری در طبیعت علاوه بر پارامترهای فوق عبارتست از: ناهمواری های زمین، استحکام خاک و قابلیت دسترسی به منطقه. این تحقیق به تشریح تاثیر این عوامل در استفاده از ماشین های چوب کشی می پردازد. به علاوه برای عوامل کیفی نامبرده یک طبقه بندی ارایه می دهد که گام اول استفاده از کامپیوتر جهت برنامه ریزی بهره برداری به شمار می رود. در این طرح سعی شده است تا براساس ضوابطی که ذکر آن خواهد شد، بررسی دقیقی در یک قطعه کوچک جنگلی به عنوان الگو و نمونه انجام پذیرد تا بر پایه آن بتوان طرح های جامع تر را در مقیاس وسیع تر اجرا نمود. درنتیجه این بررسی معلوم شد: - با وجود شیب مجاز استفاده از ابزار و ماشین های چوب کشی عامل استحکام خاک 15٪ از مساحت قابل دسترسی را با محدودیت استفاده از ماشین ها مواجه می سازد. - وجود مسیرهای چوب کشی و میزان آن تاثیر زیادی بر مساحت قابل دسترس و نیز انتخاب وسیله مناسب چوب کشی دارد. به عنوان مثال در شرایط فعلی امکان استفاده از اسکیدر در 25٪ و در صورت احداث 3 مسیر چوب کشی جدید در 65٪ از مساحت قابل دسترسی منطقه مقدور است. - رعایت محدودیت فصلی ناشی از آب و هوا در جنگل های شمال ایران تاثیر به سزایی بر سطح قابل دسترس با ماشین های زمینی دارد، به طوری که با رعایت فصل مساعد انجام کار 10٪ به وسعت قابل دسترس با ماشین ها افزوده می شود. - طبقه بندی استحکام خاک با توجه به دو عامل بافت خاک و زهکشی الگوی خوبی برای جنگل های شمال ایران است.