توزیع مکانی شاخص های تمرکز بارندگی روزانه و ماهانه در ایستگاه های باران سنجی استان آذربایجان غربی

بارش یک متغیر هواشناسی است که به‌طور عمده در مقیاس‌های روزانه،فصلی، ماهانه و سالانه مورد مطالعه قرار می‌گیرد و درک تغییرات بارش در بازه‌های زمانی مختلف و همبستگی آن‌ها برای ارزیابی خطر سیلاب و استفاده از منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. درصد بالای تمرکزکل بارش سالانه، در چند روز بسیار بارانی می‌تواند خطر بروز سیل و فرسایش خاک را افزایش دهد. لذا در این پژوهش الگوی مکانی تمرکز بارش، با استفاده از شاخص تمرکز بارندگی روزانه CI و شاخص تمرکز بارندگی ماهانه PCI در مقیاس سالانه و فصلی در 26 ایستگاه باران‌سنجی استان آذربایجان غربی در مدت 41 سال (1397-1356) ارزیابی شد. سپس نقشه پهنه‌بندی تمرکز بارندگی در مقیاس‌های سالانه و فصلی با استفاده از روش کوکریجینگ معمولی با متغیر کمکی ارتفاع تهیه شد. نتایج پهنه‌بندی تمرکز بارندگی نشان داد که بر اساس شاخص CIدر مقیاس سالانه ایستگاه آلاسقل در جنوب شرقی استان و ایستگاه‌های بدوی، سیاهچشمه و رازی در غرب استان دارای تمرکز بارندگی یکنواخت‌ بوده، اما بر اساس شاخص PCIقسمت‌های شمال و شمال‌غرب استان دارای توزیع یکنواخت‌تری از بارندگی ماهانه نسبت به سایر مناطق مورد مطالعه در استان آذربایجان غربی بوده است. شاخص‌های تمرکز بارندگی در سایر ایستگاه‌ها دارای مقادیر نسبتا نزدیکی بوده و تفاوت زیادی نداشته که نشان از همبستگی مثبت بین دو شاخص است، که شاخص CIمتناسب با PCIبوده است هم‌‍‌‌چنین نتایج نشان داد که تغییرات سالانه مقادیرCI با درصد بارش‌های سالانه که طی 15درصد از روزهای بارانی رخ می‌دهد بیش‌ترین ارتباط را دارد. بنابراین، ناهمگنی روزانه بارندگی در طول یک‌سال با بهترین میزان درصد بارندگی‌های 15درصد از روزهای بارانی در منطقه مورد مطالعه دارای ارتباط است و فصلی بودن توزیع بارندگی در طول یک‌سال را می‌توان با ناهمگنی بارندگی روزانه توجیه کرد.