بررسی اثر واحدهای سنگ شناسی برروی ضریب رواناب (مطالعه موردی هجده حوزه آبخیز در سه منطقه اقلیمی ایران)

زمین شناسی یکی از مهم ترین عوامل موثر بر رواناب و رسوب به شمار می رود. سازندهای زمین شناسی از یک طرف کنترل کننده ویژگی های توپوگرافیک یک حوضه هستند و از سوی دیگر خاک و ویژگی های سطحی زمین تابع این تشکیلات محسوب می شوند. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر واحدهای سنگ شناسی به عنوان عامل اصلی موثر  بر حجم رواناب تولیدی و ضریب رواناب حوزه های آبخیز می باشد. برای این منظور، در تحقیق حاضر حوزه های آبخیز غالبا کوچک (کوچک ترین حوزه با مساحت 2/17 کیلومترمربع و بزرگ ترین حوزه 4/138 کیلومترمربع) با ویژگی سنگ شناسی غالب (به طوری که تقریبا  بیش از 70 درصد از مساحت حوزه را یک واحد سنگی و یا تشکیلات سنگ-چینه شناسی مشابه به خود اختصاص داده است) در سه منطقه اقلیمی (بر حسب بارش) متفاوت براساس منحنی تجمعی بارش-رواناب متناظر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به طور مشخصی نشان دهنده اثر معنی دار واحدهای سنگ شناسی بر روی ضریب رواناب است به طوری که حوزه هایی با واحدهای سنگ-چینه شناسی یکسان منحنی های مشابه و حوزه هایی با واحدهای سنگ-چینه شناسی متفاوت منحنی های متفاوتی دارند. واحدهای سنگ-چینه شناسی با تخلخل بیشتر دارای قدرت نفوذ بیشتر بوده و پتانسیل تولید رواناب کمتری دارد. برای مثال حوزه های فیلیتی خراسان رضوی به دلیل داشتن تخلخل کمتر نسبت به حوزه های آندزیت و توف آتش فشانی پتانسیل تولید رواناب بیشتری دارند. همچنین نتایج حاکی از تغییرات فصلی ضریب رواناب می باشد.