پهنه بندی کیفیت آب تالاب بامدژ (استان خوزستان) با رویکرد مکانی-زمانی کریجینگ

تالاب ها از مهم ترین عرصه های محیط زیست اند که در حفظ و بهبود تنوع زیستی، بهبود کیفیت هوا و اقلیم های محلی نقش جدی ایفا می نمایند، اما با توسعه صنعتی شدن و گسترش شهرها در حاشیه طبیعت این دسته از مظاهر محیط زیست در تهدید نابودی قرار دارند. از این منظر، ارزیابی و پهنه بندی کیفی تالاب ها به منظور رسیدن به شناختی از مکانیسم طبیعی دارای اهمیت ویژه است. در این تحقیق، از یک رویکرد مکانی-زمانی کریجینگ برای بررسی الگوی کیفی حاکم بر تالاب بامدژ بر اساس شاخص کیفیت آبی ایالات متحده آمریکا، شاخص تجمعی کیفیت آبی مطابق با استاندارد کانادا و چند شاخص دیگر استفاده شد. تالاب بامدژ که یکی از تالاب های مهم واقع در شمال اهواز در استان خوزستان بوده و عمده ترین آورد آن از رودخانه شاوور و پساب مزارع بالادست تامین می شود. این تالاب در بالادست متاثر از بند تنظیمی شاوور است که بده ورودی به تالاب را کنترل نموده و با توجه به خروجی در پایین دست، میزان مصارف به منظور کشاورزی و دام پروری را تعیین می نماید. این تحقیق در سال 1396، بر اساس نمونه برداری های ماهانه انجام شده در 23 نقطه با بیش از 20 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی از تالاب در سال 1389-1388 انجام شد. نتیجه این مطالعه به منظور درک بهتر رفتار کیفی تالاب هدف بر اساس شاخص های مختلف، مورد استفاده قرار گرفته و تطابق رویکردهای و شاخص های مختلف پهنه بندی کیفیت تالاب مورد سنجش قرار گرفته و نقشه‎های کیفیت تالاب با توجه به شاخص‏های مورد بررسی تهیه شد. نتایج نشان داد که شاخص NSF بین 50 تا 90 درصد در فروردین ماه می‏باشد در نتیجه بخش عمده تالاب دارای کیفیت متوسط تا خوب بود. همچنین، با توجه به مقدار شاخص NSF در خردادماه، کیفیت تالاب کاسته شده و در محدوده متوسط قرار گرفته است. حداکثر مقدار شاخص CCME نیز برابر با 79 درصد و حداقل آن 4/31 درصد است در نتیجه وضعیت کیفی تالاب در محدوده نامناسب تا مناسب قرار دارد. در مجموع، با توجه به نقشه های کیفیت تهیه شده تالاب، می توان اذعان داشت که شاخص های کیفیت در شمال شرقی، غرب و در برخی مواقع در جنوب شرقی وضعیت بهتری قرار دارند.