کاربرد جیبرلین و اسید آسکوربیک به منظور کاهش خسارت زوال بذر آفتابگردان (.Helianthus annuus L) تحت دو شرایط قبل و بعد از زوال

بذر آفتابگردان به لحاظ داشتن مقادیر بالای اسیدهای چرب، مستعد زوال است و خسارت های ناشی از زوال، سبب کاهش کیفیت بذر و گیاهچه تولیدی خواهد شد. به منظور مقایسه نقش کاربرد پرایمینگ بذر با جیبرلین و اسید آسکوربیک تحت دو شرایط قبل و بعد از زوال بذر آفتابگردان رقم برزگر، آزمایشی در سال 1395 به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. مدل آماری آزمایش، فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. فاکتور اول، زمان کاربرد پرایمینگ در دو سطح (پرایمینگ قبل از زوال و پرایمینگ بعد از زوال بذر) و فاکتور دوم، تیمارهای پرایمینگ در شش سطح (هیدروپرایمینگ، جیبرلین ppm 50 و ppm 75، آسکوربیک اسید ppm 100و  ppm150، جیبرلین ppm50 + اسیدآسکوربیک ppm 100و شاهد پرایم نشده) بود. برای اعمال زوال بذر، از روش پیری زودرس (72 ساعت در دمای 43 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 100 درصد) استفاده شد. نتایج نشان داد که به طورکلی پرایمینگ بعد از زوال بذر در مقایسه با پرایمینگ قبل از زوال آن، برای بهبود صفاتی نظیر سرعت ظهور گیاهچه، سرعت رشد گیاهچه و وزن خشک گیاهچه بهتر بود (p<0.05)؛ هرچند برای صفات دیگری نظیر درصد ظهور و طول ریشه گیاهچه، بین زمان پرایمینگ و تیمار پرایمینگ اثر متقابل وجود داشت و برای این صفات نیز به طورکلی پرایمینگ بعد از زوال بذر، موثرتر بود(p<0.05). هیدروپرایمینگ بعد از زوال بذر توانست درصد و سرعت ظهور گیاهچه را افزایش دهد و تیمار جیبرلین ppm 75 نیز توانست سرعت رشد گیاهچه و تجمع ماده خشک آن را به طور معنی داری بهبود بخشد. بنابراین، هیدرو پرایمینگ و جیبرلین در غلظت ppm 75، به عنوان تیمار برتر برای بهبود کیفیت بذرهای زوال یافته آفتابگردان قابل توصیه هستند.