کاربست تفسیر لغوی در آثار ابوحاتم سجستانی با محوریت علم قرائات

ابوحاتم سجستانی (م255ق)، یکی از دانشمندان مسلمان ایرانی و از پیشوایان لغت در قرن سوم هجری است که نقش بسزایی در پیشبرد علوم قرآنی داشت. بیشترین تخصص وی در علوم قرآنی، قرایت بود که در آن اختیار تام داشت. در این پژوهش سعی شده است با روش توصیفی -تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شود که او چگونه و با چه دلایلی از مولفه های تفسیر لغوی برای اختیار و انتخاب قرایت برتر بهره برده است؟ بررسی دقیق این موضوع به ما کمک می کند تا هم دلیل اختیار یک قرایت تبیین شود و هم بتوان با دیگر قاریان و راویان علم قرایت، آراء و اندیشه های او را مورد مقایسه و تطبیق قرار داد. نتیجه به دست آمده نشان می دهد که مجاهدت های قرآنی سجستانی در چهار بخش آواشناسی، ریشه شناسی، اعراب و معناشناسی صورت گرفته استو روش او در این علم بیشتر به لغت و بیان معانی مفردات، اهتمام به مسایل نحوی و صرفی، اسلوب بیان و عنایت خاص به اعراب قرآن متمرکز بود و برای هریک از نظرات خود، حجت و دلیل علمی ارایه کرده است که در برخی موارد با نظر دیگر قاریان و مفسران همسو و گاه مخالف آن است.