تحلیل و ارزیابی نظریه علامه طباطبایی درباره پیوند نعمت با ولایت در قرآن

واژه «نعمت» و مشتقاتش در 81 آیه از قرآن کریم آمده است. در بسیاری از این آیات می‌توان از راه سیاق و سایر قراین به ‌معنای نعمت پی برد؛ ولی اگر این واژه در آیه‌ای مطلق ذکر شده باشد، عموم قرآن‌پژوهان با اجرای قاعده اصاله‌الاطلاق، نعمت را به همه نعمت‌های مادی و معنوی معنا می‌کنند. علامه طباطبایی برخلاف نظر مشهور، نظریه‌ای بدیع دارد. او معتقد است که هر جا در قرآن لفظ نعمت به صورت مطلق ذکر شده باشد، مراد از آن ولایت است. در این پژوهه، اولا نظریه علامه طباطبایی تبیین شده، نوآوری ایشان اثبات می‌شود؛ ثانیا با روش تحلیلی‌ توصیفی، مبانی دستیابی علامه به این نظریه که یکی تحلیل کارکردی «نعمت» در قاموس قرآن و دیگری تحلیل معنای نعمت با روش تفسیر قرآن‌به‌قرآن است‌ بررسی می‌گردد؛ ثالثا با کشف و تحلیل این مبانی و در نهایت، تطبیق نظریه بر همه آیات مشتمل بر لفظ نعمت، به صحت‌ آن اذعان می‌شود. این نتایج می‌تواند نقش موثری در فهم و تفسیر صحیح کاربردهای نعمت در قرآن داشته باشد.