تعیین مناسب ترین حد بهره برداری مجاز گونه Bromus tomentellus در مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری

بهره برداری مناسب و مجاز از مرتع موجب پایداری پوشش گیاهی، جلوگیری از تخریب و بهبود وضعیت آن می شود. با تعیین حد بهره برداری مجاز گونه ها به عنوان یکی از اطلاعات مفید، می توان برای تعیین ظرفیت چرایی و در نتیجه توزیع مناسب دام در مرتع اقدام کرد. برای رسیدن به این هدف، قبل از آغاز فصل رویشی سال 1386 یک قرق نیم هکتاری در مرتع کرسنک احداث و در آن 40 پایه از گونه Bromus tomentellus جهت تعیین اثر شدت های مختلف برداشت (چرای شبیه سازی شده) بر تولید علوفه و بذر آن به صورت کاملا تصادفی انتخاب و هر 10 پایه آن به تیمارهای شاهد (بدون برداشت)، 25، 50 و 75 درصد اختصاص داده شد. به مدت چهار سال و هر ساله در طول 3 ماه تیمارهای مختلف برداشت بر روی پایه های مورد نظر اعمال و فاکتورهای ارتفاع، تولید علوفه و تولید بذر در تمام پایه ها اندازه گیری و نتایج حاصل در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان در نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که اثر سال بر روی تولید علوفه گونه Bromus tomentellus در سطح یک درصد معنی دار ولی اثر شدت های مختلف برداشت و اثر متقابل سال و شدت های مختلف برداشت در سطح خطای 5 درصد معنی دار نشده است. کمترین میزان تولید علوفه در سال 86 در تیمار 25 درصد و بیشترین میزان آن در سال 88 در تیمار شاهد بوده است. نتایج تولید بذر این گونه نشان داد که اثر سال و شدت های مختلف برداشت در سطح خطای یک درصد معنی دار ولی اثر متقابل آنها در سطح خطای 5 درصد معنی دار نشده است. با توجه به تغییرات محیطی موثر بر این گونه، می توان بیان کرد که چرای دام تا حدود 50 درصد از تولید علوفه آن حتی در سال های خشکسالی ضامن بقای گونه Bromus tomentellus در منطقه کرسنک خواهد بود، اما برداشت گیاه تا مرز 75 درصد هم در سال های عادی ظاهرا به گیاه آسیبی نمی رساند.