تاثیر مصرف خاکی و محلول پاشی روی بر محتوای رنگدانه های فتوسنتزی، فلورسانس کلروفیل و عملکرد گندم در شرایط شوری خاک

شوری خاک یکی از مهم ترین فاکتورهای محدود کننده رشد و تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک است. روی یک ریزمغذی ضروری برای انسان، دام و گیاه است که به عنوان بخش فلزی آنزیم ها و کوفاکتور تنظیم کننده تعداد زیادی از آنزیم ها عمل می کند. روی برای سنتز کلروفیل ضروری است و نقش مهمی در تولید زیست توده گیاهی بازی می کند. روی در گرده افشانی، باروری و جوانه زنی گیاهان نیز نقش مهمی به عهده دارد. کمبود روی به عنوان یک مشکل اساسی به خصوص در گیاهان رشد کرده در خاکهای شور با مقادیر بالای pH شناخته می شود. ولی بررسی های اخیر نشان داده اند که کاربرد مقدار کمی از عناصر ریزمغذی به خصوص روی به صورت محلول پاشی، می تواند توانایی گیاهان را نسبت به تنش شوری متاثر نماید. از این رو هدف این آزمایش بررسی اثر مصرف خاکی و محلول پاشی روی بر محتوای رنگدانه های فتوسنتزی، فلورسانس کلروفیل و عملکرد گندم در شرایط شوری خاک بود.

آزمایشی در سال 1397 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری، شوری30، 60 و 90 میلی مولار با نمک NaCl)، مصرف خاکی و محلول پاشی روی در چهار سطح (شاهد یا عدم مصرف روی، مصرف خاکی سولفات روی، محلول پاشی نانواکسید روی، کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی) شامل می شدند.

 یافته ها: 

نتایج نشان داد که کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی در شرایط غیر شور، موجب افزایش محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کاروتنویید و عملکرد دانه (به ترتیب 2/65، 72/52، 62، 43/50، 28/99 و 56/34 درصد) نسبت به شرایط عدم کاربرد روی تحت شوری 90 میلی مولار خاک شد. همچنین کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی در شرایط عدم اعمال شوری موجب افزایش فلورسانس حداکثر (Fm)، فلورسانس متغیر (Fv) گردید. عملکرد دانه 56/34 درصدی در شرایط عدم کاربرد روی و شوری 90 میلی مولار خاک در مقایسه با کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی در شرایط عدم شوری به دلیل افزایش فلورسانس حداقل (F0) و کاهش محتوای کلروفیل کاهش یافت.

 نتیجه گیری: 

به نظر می رسد که کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی می تواند عملکرد دانه ی گندم در شرایط شوری به دلیل بهبود رنگدانه های فتوسنتزی و مولفه های فلورسانس کلروفیل افزایش دهد. یافته ها: نتایج نشان داد که کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی در شرایط غیر شور، موجب افزایش محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کاروتنویید و عملکرد دانه (به ترتیب 2/65، 72/52، 62، 43/50، 28/99 و 56/34 درصد) نسبت به شرایط عدم کاربرد روی تحت شوری 90 میلی مولار خاک شد. همچنین کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی در شرایط عدم اعمال شوری موجب افزایش فلورسانس حداکثر (Fm)، فلورسانس متغیر (Fv) گردید. عملکرد دانه 56/34 درصدی در شرایط عدم کاربرد روی و شوری 90 میلی مولار خاک در مقایسه با کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی در شرایط عدم شوری به دلیل افزایش فلورسانس حداقل (F0) و کاهش محتوای کلروفیل کاهش یافت.

نتیجه گیری:

 به نظر می رسد که کاربرد توام سولفات روی و نانواکسید روی می تواند عملکرد دانه ی گندم در شرایط شوری به دلیل بهبود رنگدانه های فتوسنتزی و مولفه های فلورسانس کلروفیل افزایش دهد.