اثر سودوموناس فلورسنت دارای فعالیت ACC دآمیناز بر غلظت عناصر غذایی کم نیاز، وزن ریشه و عملکرد بیولوژیک برنج (Oryza sativa L.) تحت تنش شوری

شوری خاک و آب آبیاری از عمده ترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان و تولید محصول در کشاورزی محسوب می شود. شوری آب و خاک غالبا از طریق افزایش فشار اسمزی محلول خاک، سمیت ویژه یون هایی چون سدیم و کلر و همچنین عدم توازن تغذیه ای، رشد گیاهان را محدود می کند. علاوه بر این، تنش شوری از طریق افزایش سطح هورمون اتیلن گیاه موجب کاهش رشد ریشه و رشد عمومی گیاه می شود. یکی از سازوکارهای مقابله با شوری، تلقیح بذر و یا ریشه گیاهان زراعی با باکتری ها محرک رشد گیاه می باشد. 

مواد و روش ها:

 به منظور بررسی تاثیر چهار سویه از باکتری های سودوموناس فلورسنت بر غلظت عناصر غذایی کم نیاز تحت شرایط آبیاری با آب شور در برنج آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل، در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل پنج سطح شوری آب آبیاری (7/0، 4/1، 8/2، 2/4، 6/5 دسی زیمنس بر متر از منبع آب دریا) و فاکتور دوم شامل چهار زاد مایه (سودوموناس پوتیدا 4، سودوموناس پوتیدا 11، سودوموناس پوتیدا 108، سودوموناس فلورسنس 169) و یک تیمار بدون تلقیح بود. ریشه نشاء برنج رقم طارم پس از تلقیح با سویه های موردنظر در گلدان ها کاشته شدند. آبیاری با تیمارهای مختلف آب شور در طول دوره رشد گیاه در حد اشباع انجام گردید. جهت تعیین غلظت عناصر غذایی منگنز، آهن، روی و مس نمونه برگ تهیه شد. پس از برداشت دانه برای تعیین میزان عناصر غذایی، نمونه بذر به آزمایشگاه منتقل گردید.

یافته ها:

نتایج نشان داد با افزایش شوری آب آبیاری، غلظت کلیه عناصر غذایی کم نیاز در برگ و دانه برنج به طور معنی داری کاهش یافت. تلقیح برنج با سویه های مختلف باکتری های سودوموناس فلورسنس و پوتیدا در شرایط آبیاری با آب شور بر جذب عناصر غذایی کم نیاز در برنج موثر بود و باعث افزایش معنی دار غلظت این عناصر نسبت به تیمارهای تلقیح نشده گردید. همچنین نتایج نشان داد که اثر متقابل تلقیح باکتری و سطوح شوری بر غلظت مس و آهن برگ و همچنین بر غلظت مس و منگنز دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد و در تمامی سطوح شوری، تیمارهای تلقیح شده با سویه سودوموناس فلورسنس 169 بیشترین غلظت آهن برگ را دارا بود.

نتیجه گیری: 

تلقیح برنج با سویه های مختلف باکتری های سودوموناس فلورسنس و پوتیدا در شرایط آبیاری با آب شور در تخفیف اثرات شوری در شرایط گلدانی موثر بود و باعث افزایش غلظت عناصر غذایی کم نیاز نسبت به سطح بدون تلقیح گردید. بنابراین در شرایط آبیاری با آب شور می توان از سویه های سودوموناس پوتیدا 11، سودوموناس پوتیدا 108، سودوموناس فلورسنس 169 به عنوان باکتری های محرک رشد گیاه در کاهش اثرات شوری استفاده نمود.