مقایسه ی تاثیر کود گاوی، ورمی کمپوست و آزولا بر رشد گیاه گلرنگ در خاک شور-سدیمی

شور و سدیمی شدن خاک ها از مهم ترین عوامل تخریب اراضی، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان به شمار می روند. خاک های شور- سدیمی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی نامطلوبی دارند که باعث کاهش جذب عناصر غذایی توسط گیاهان و درنهایت افت رشد و عملکرد آن ها می گردد. کاربرد اصلاح کننده ها ازجمله مواد آلی، اغلب می تواند راهکاری مناسب در جهت اصلاح و بهبود باروری خاک های شور- سدیمی باشد.

در این پژوهش خاک شور-سدیمی از استان البرز، تهیه شد و سپس در سه سطح 1، 3 و 5 درصد وزنی، با کودهای گاوی، ورمی کمپوست و آزولا مخلوط شد و به مدت پنج ماه در دمای 20 درجه سلسیوس تحت انکوباسیون قرار گرفت. سپس در خاک تیمارها، بذر گیاه گلرنگ کاشته شد و به مدت دو ماه در گلخانه قرار گرفت. در این دوران، رطوبت خاک در حد رطوبت مزرعه، از طریق توزین هفتگی و آبیاری با آب مقطر حفظ گردید. بعد از این دوران، شاخص های گیاهی شامل: ارتفاع اندام هوایی، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، میزان کلروفیل برگ ها و سطح برگ های گیاه گلرنگ به دقت اندازه گیری شد و مشاهده شد که افزودن کودها موجب تغییر در رشد گیاه گلرنگ نسبت به تیمار شاهد شده است.

یافته ها: 

پس از سپری شدن دوران انکوباسیون و سپس دوران کشت، مشاهده شد افزودن اصلاح کننده ها موجب تغییر در رشد گیاه گلرنگ نسبت به تیمار شاهد می شود. کمترین ارتفاع ساقه مربوط به تیمار 5 درصد کود گاوی و بیشترین ارتفاع گیاه گلرنگ، مربوط به تیمار 5 درصد کود ورمی کمپوست بود که از نظر آماری با تیمار شاهد، تفاوت معنی داری داشتند. تیمارهای 3 و 5 درصد کود ورمی کمپوست و1 درصد کود آزولا بیشترین وزن تر ریشه و اندام هوایی را نسبت به سایرین به طور معنی دار داشتند که این بیانگر وجود بیشترین آب قابل دسترس در این تیمارها جهت استفاده ی گیاه گلرنگ می باشد. تیمارهای مختلف، روی افزایش وزن خشک گیاه گلرنگ تاثیر معنی داری نداشتند. میزان کلروفیل برگ گیاه گلرنگ در تیمارهای مختلف نسبت به شاهد، تفاوت معنی داری نداشت، به استثنای تیمار 5 درصد کود گاوی که کاهش معنی دار و تیمار 3 درصد کود آزولا ، افزایش معنی دار نسبت به شاهد نشان داد. سطح برگ در تیمارهای 5 درصد ورمی کمپوست و 1 درصد کود آزولا، افزایش معنی داری داشت و تیمار 5 درصد کود گاوی در کمترین سطح برگ را داشت.

تغییرات رشد گیاه گلرنگ در تیمار کود گاوی عمدتا منفی ظاهر گردید، در حالی که تیمار کود آزولا با تغییرات ناچیزی و تیمار کود ورمی کمپوست با تغییرات مثبت معنی دار در اکثر آنالیزهای گیاهی ظاهر شد. به طور دقیق تر 5 درصد کود ورمی کمپوست و سپس 3 درصد کود آزولا می تواند در خاک شور-سدیمی، مناسب ترین بستر را برای رشد گیاه گلرنگ فراهم آورد. بنابراین با توجه به نتایجی که از این آزمایش به دست آمده، در شرایط مشابه، استفاده از کود گاوی در خاک های شور-سدیمی توصیه نمی شود.