جداسازی و شناسایی قارچ های حل کننده فسفات از خاک های شور- سدیمی (مطالعه موردی: منطقه کرفون استان مازندران)

شوری خاک فاکتور اصلی در کاهش تولید محصول مخصوصا در نواحی خشک است. دسترسی به فسفر که یکی از عناصر پرمصرف مورد نیاز برای رشد و نمو گیاهان است در خاک های تحت تاثیر نمک کم می باشد. هدف از این مطالعه جداسازی و شناسایی قارچ های حل کننده فسفات از خاک های شور- سدیمی و بررسی انحلال فسفات در حضور غلظت های مختلف نمک بود. به این منظور تعداد 20 نمونه خاک ریزوسفری گیاه سالیکورنیا(Salicornia persica) از اراضی منطقه کرفون استان مازندران برداشت شد. تعداد پنج جدایه قارچ حل کننده فسفات با تکینک کشت بر روی پلیتNBRIP-BPB[1]  جداسازی شدند. برای بررسی تحمل جدایه ها به شوری، تمامی جدایه ها در محیط کشت جامد NBRIP-BPB حاوی غلظت های 0، 0،50، 100، 200، 400،600، 800 و 1000 میلی مولار NaCl کشت شدند. به منظور حصول اطمینان از توانایی انحلال فسفات جدایه ها، کشت شش روزه جدایه ها در محیط کشت مایع NBRIP فاقد NaCl صورت گرفت. جدایه ای که بیشترین میزان فسفر را آزاد نمود برای مطالعات بیشتر در محیط کشت مایع در حضور غلظت های مختلف NaCl انتخاب شد. اثر شوری بر انحلال فسفر با اعمال غلظت های 0، 50، 100، 200، 400، 600، 800 و 1000 میلی مولار NaCl در محیط کشت مایع NBRIP در طول 15 روز انجام شد. آزمون توانایی انحلال فسفات جدایه ها در محیط کشت جامد در حضور غلظت های مختلف NaCl نشان داد تمامی جدایه ها قادر به تشکیل هاله تا شوری 200 میلی مولار  NaClبودند ولی در ادامه با افزایش شوری تا 1000 میلی مولار تنها جدایه های KARFUN1 و KARFUN 2توانایی انحلال فسفات را نشان دادند. در آزمون شش روزه توانایی انحلال فسفات جدایه ها در محیط کشت مایع، جدایهKARFUN 1 بیشترینقابلیت انحلال فسفات را نسبت به سایر جدایه ها داشت. انجام شناسایی مولکولی مشابهت 100 درصدی جدایه KARFUN 1را با گونه های Aspergillus niger و Aspergillus tubingensis نشان داد. نتایج انحلال فسفات در محیط کشت مایع در حضور غلظت های مختلف NaCl نشان داد صرف نظر از غلظت NaCl، سویه KARFUN 1غلظت قادر به انحلال فسفات از تری کلسیم فسفات و کاهش pH محیط کشت بود. بهرحال، کمترین میزان فسفر در غلظت 1000 میلی مولار NaCl و بیشترین آن در تیمار شاهد حاصل شد. ماکزیمم انحلال فسفات به میزان 549 میلی گرم در لیتر در شوری صفر و 12 روز پس از آغاز انکوباسیون به دست آمد. در این زمان pH از 6 به 19/1 کاهش یافت. بهر حال، سویه KARFUN 1 توانایی انحلال فسفات را در غلظت های مختلف NaCl حفظ نمود به طوریکه سویه مذکور توانست میزان 224 میلی گرم در لیتر فسفر را در غلظت 1000 میلی مولار NaCl آزاد نماید.