سنجش کیفیت زندگی در محلات بافت تاریخی و عوامل موثر بر آن نمونه پژوهش: بافت تاریخی شهر یزد

مهم ترین جنبه ثبت جهانی بافت تاریخی شهر یزد در سال 1396، سکونت مردم و وجود جریان زندگی روزمره و پیوسته در آن بوده است و برخورداری از سطح مناسبی از کیفیت زندگی، لازمه ادامه این روند است؛ اما در حال حاضر بیش از نیمی از بلوک های آماری بافت تاریخی شهر یزد با 33958 نفر جمعیت، رشد منفی جمعیت دارد و حدود یک سوم بلوک ها با موضوع مهاجرفرستی روبه رو هستند. در واکنش به این تهدید، این پژوهش سعی دارد ضمن تعیین عوامل موثر بر چگونگی کیفیت زندگی در محلات بافت تاریخی یزد، وضعیت آن را از جنبه های ذهنی و عینی تعیین کند. پژوهش حاضر ازلحاظ ماهیت، کاربردی و ازنظر روش، علی است. برای گردآوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها از فنون بررسی های اسنادی، میدانی به صورت پرسشگری، تحلیل عاملی اکتشافی و نرم افزارهای Super-Decisions, IBM SPSS Statistics 25 و ARC GIS 10.5 استفاده و حجم نمونه نیز به روش کوکران، 371 خانوار تعیین شد. یافته های پژوهش نشان می دهد امنیت، کیفیت محیط، روابط همسایگی، حمل ونقل، حس تعلق، ویژگی های کالبدی ابنیه و خدمات و زیرساخت ها، هفت عامل عمده موثر بر کیفیت زندگی در بافت تاریخی شهر یزد هستند. البته میزان تاثیر این عوامل بر کیفیت زندگی فعلی مردم ساکن این بافت یکسان نیست؛ عامل کیفیت محیط شامل کیفیت فضای سبز، وضعیت معابر و پیاده روها و...، بیشترین میزان تاثیرگذاری را دارد. عامل روابط همسایگی شامل میزان دعوا و درگیری بین همسایگان و میزان حمایت همسایگان از یکدیگر، کمترین میزان تاثیرگذاری را دارد. وضعیت کیفیت زندگی از جنبه ذهنی که با میزان رضایتمندی ساکنان سنجیده شد، به طور کلی در تمامی 9 محله بافت تاریخی نامطلوب است؛ اما در مقایسه با جنبه عینی از وضعیت مناسب تری برخوردار است. درمجموع و براساس نقشه پهنه بندی تولیدشده، محله زرتشتی ها سطح کیفیت زندگی مطلوب تری نسبت به سایر محلات دارد.