مدلسازی احتمال وقوع و بررسی اثر مکانی عوامل موثر بر فرسایش گالی با استفاده از رگرسیون درختی تقویت شده

 فرسایش گالی یکی از انواع فرسایش‌ آبی محسوب می شود که در طی پیشرفت این نوع فرسایش، اراضی کشاورزی به شکل غیرقابل استفاده درمی‌آیند. با در نظر گرفتن شرایط جغرافیایی و محیطی، عوامل متنوعی در ایجاد و گسترش فرسایش گالی تاثیر دارند. در تحقیق حاضر با توجه به گسترش شدید فرسایش گالی در منطقه‌ی جعفرآباد مغان و آسیب رساندن به اراضی کشاورزی و مرتعی مرغوب، به مدلسازی احتمال وقوع و بررسی عوامل تاثیرگذار در رخداد فرسایش گالی در منطقه پرداخته شده است.

در این مطالعه که در منطقه جعفرآباد مغان(قره دره) انجام پذیرفت، تاثیر فاکتورهای شیب، جهت شیب، انحنای شیب، ارتفاع، درصد رس خاک افقA، درصد رس افقB، درصد شن افقA، درصد شن افقB، میزان ماده آلی خاک سطحی، فاصله از جاده‌ها و فاصله از رودخانه‌ها با استفاده از مدل رگرسیون درختی تقویت شده مورد بررسی قرار گرفت و همچنین نقشه پیش‌بینی فرسایش گالی منطقه نیز تهیه گردید.

نتایج نشان داد که فاکتورهای فاصله از رودخانه، درصد شن افقA، درصد رس افقA و همچنین میزان ماده آلی خاک سطحی به ترتیب با درصد تاثیر 3/16 ، 1/13 ، 4/11 و 7/10، بیشترین مشارکت را در احتمال رخداد فرسایش گالی داشتند. و همچنین کمترین تاثیر مربوط به جهت شیب و ارتفاع به ترتیب با 4/5 و 5/5 درصد مشارکت بوده که می‌تواند به دلیل نبود تغییرات ارتفاعی چشمگیر در منطقه باشد. بر اساس نقشه پیش‌بینی مشخص گردید که 63/10 درصد از مساحت منطقه‌ی مورد مطالعه در طبقه حساسیت بسیار زیاد قرار گرفته است. مقدار AUC برای مدل رگرسیون درختی تقویت شده در این تحقیق 81/0 محاسبه گردید که نشان دهنده تخمین خوب مدل در پیش‌بینی مناطق حساس به فرسایش گالی است.

نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان از تاثیر بالای خصوصیات سطحی زمین در شروع فرسایش گالی را دارد. با توجه به اینکه بیشترین تاثیر در احتمال رخداد فرسایش گالی مربوط به فاصله از رودخانه‌ و خصوصیات خاک سطحی می‌باشد، می‌توان با مدیریت آبراهه‌ها و گالی‌های رخ داده و همچنین افزایش دانش کشاورزان منطقه در مورد اهمیت مدیریت خاک و کشاورزی پایدار، میزان حساسیت اراضی منطقه به فرسایش گالی را کاهش داد. نتایج به دست آمده نشان از مناسب بودن مدل رگرسیون درختی تقویت شده برای انجام تحقیقات مشابه می باشد.