بررسی آزمایشگاهی نقش پوشش گیاهی در تولید رواناب در کرت های کوچک تحت چرخه انجماد-ذوب

یکی از فرآیندهای تاثیرگذار بر تولید رواناب، چرخه انجماد-ذوب است که بررسی آن با توجه به شرایط توپوگرافی و اقلیمی خاص کشور برای مهار اثرات منفی آن اجتناب ناپذیر می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیرپذیری رواناب تولیدی از اثر پوشش گیاهی در کرت های آزمایشی کوچک و تحت یک چرخه انجماد-ذوب و در شرایط شبیه سازی باران انجام پذیرفت. برای شبیه سازی شرایط منطقه بدرانلو واقع در 10 کیلومتری غرب شهرستان بجنورد، با شیب عمومی 20 درصد، چرخه ای شامل سه روز انجماد و دو روز ذوب و یک واقعه باران با شدت 72 میلی متر بر ساعت و دوام 30 دقیقه در سه تیمار پوشش گیاهی منطقه مادری خاک صورت پذیرفت. آزمایش های مربوطه در سه تکرار و در مقایسه با کرت های آزمایشی شاهد پس از رویاندن دو گونه گندمی و یک گونه علفی در اتاقک های رشد تا تکمیل نسبی مراحل فنولوژیک و در معرض قرار دادن آن ها در شرایط انجماد-ذوب انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که تیمار گونه های Medicago sativa، Agropyron trichophorum و Lolium prenne به‌ترتیب 9/2، 7/2 و 6/67 درصد حجم رواناب را نسبت به تیمار شاهد کاهش (05/0>P) دادند. طبق مشاهدات ، قسمت عمده ریشه در دو گونه گندمی A. trichophorum و L. prenne برخلاف گونه پهن‌برگ M. Sativa به صورت سطحی بوده و احتمالا سبب چسبندگی بیش‌تر ذرات خاک دانه و اصلاح ساختمان خاک سطحی شده و در نتیجه میزان تولید حجم رواناب کاهش داشته است. هم چنین نتایج به دست آمده بر نقش حفظ و یا احیاء پوشش گیاهی بومی منطقه مادری خاک در مدیریت رواناب تاکید دارد.