بررسی بهینه ورودی با استفاده از آزمون گاما در مدل سازی بارش - رواناب حوضه آبخیز کارون شمالی

یکی از فرایندهای مهم هیدرولوژیکی، مدل‏سازی بارش - رواناب است. هدف تحقیق حاضر، انتخاب ورودی‏های بهینه و ترکیب مناسب برای مدل‏سازی رواناب در حوضه آبخیز کارون شمالی با استفاده از آزمون گاما در نرم‏افزار WinGamma است. به این منظور، از داده‏های بارش و دبی جریان در مقیاس روزانه مربوط به سال‏های آماری 1376 1396 استفاده شد. نواقص آماری به روش همبستگی و آزمون همگنی داده‏ها با استفاده از ران تست انجام شد. برای تعیین تاخیرهای بارش و دبی جریان از ضرایب خودهمبستگی، خودهمبستگی جزیی و همبستگی متقاطع در محیط نرم‏افزار R Studio بهره گرفته شد. در نهایت، ورودی‏های بهینه و ترکیب مناسب با استفاده از آزمون گاما در محیط نرم‏افزار WinGamma به دست آمدند. نتایج این تحقیق نشان داد 9 پارامتر ورودی بهینه شامل بارش روز جاری (Pt)، بارش با تاخیر یک روز (Pt-1)، دو روز (Pt-2)، سه روز (Pt-3) و چهار روز (Pt-4) و همچنین دبی روز قبل (Qt-1)، دبی با تاخیر دو روز (Qt-2)، سه روز (Qt-3) و چهار روزه (Qt-4) سطح معنا‏داری در سطح اطمینان 5 درصد داشتند که برای ایجاد 130 ترکیب مناسب تشخیص داده شدند و بر مبنای کمترین میزان آماره گاما (Γ) برای هر زیرحوضه یک ترکیب مناسب مشخص شد. در نهایت، برای کل حوضه ورودی‏های بهینه شامل پارامترهای Pt، Pt-1، Qt-1، Qt-2 و Qt-4 و بهترین ترکیب به‏صورت Pt, Pt-1, Qt-1, Qt-2, Qt-3 است. به طور کلی، در تمامی زیرحوضه‏ها و کل حوضه بارش روز جاری، بارش یک و دو روز قبل و همچنین، دبی روز قبل و دو روز قبل تاثیر زیادی بر رواناب ورودی به رودخانه حوضه دارند.