ارزیابی اثر تلقیح باکتری های افزاینده رشد گیاه (PGPR) بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کنجد

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر زادآوری تعداد گره و کپسول در هر گره برگ کنجد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-96 و 98-97 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. فاکتور اول شامل دو نوع بذر تک کپسول و چند کپسول و فاکتور دوم کودهای زیستی شامل: نیتروکسین (حاوی باکتری هایAzotobacter sp.  و Azospirillum sp.)، بیوفسفر (حاوی باکتری های Pseudomonas sp. و Bacillus sp.)، ترکیب مساوی از هر دو نوع کود زیستی (نیتروکسین و بیوفسفر) و شاهد بود. صفات مورفولوژیکی شامل: ارتفاع، تعداد گره در گیاه، تعداد گره تک و چند کپسول، تعداد و طول شاخه جانبی، تعداد و وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه در گیاه، تعداد کپسول در گیاه و عملکرد اندازه گیری شد. طبق نتایج، بیشترین ارتفاع بوته (109 سانتی متر) و تعداد گره (7/46 عدد) از تیمار کود ترکیبی نیتروکسین و بیوفسفر به دست آمد. بوته های حاصل از بذر چند کپسول حدود 29 درصد تعداد برگ بیشتری را تولید کردند. بیشترین تعداد گره چند کپسول در سال دوم از بذور چند کپسولی و استفاده از کودهای تلفیقی نیتروکسین و بیوفسفر و به مقدار 9/23 عدد حاصل شد. در بذر چند کپسول تعداد گره چند کپسولی حدود 15 درصد بیشتر از تعداد گره چند کپسولی در بذر تک کپسول بود. در هر دو سال بیشترین تعداد گره تک کپسول در استفاده از کود زیستی تلفیقی در بذر تک کپسول به دست آمد. بیشترین تعداد گره چند کپسول در سال دوم از بذور چند کپسولی و استفاده از کودهای تلفیقی نیتروکسین و بیوفسفر و به تعداد 9/23 عدد حاصل شد. به طور کلی برای افزایش تعداد کپسول در هر گره برگ استفاده از تلقیح بذر کنجد با باکتری های (PGPR) به همراه محلول پاشی در مرحله 50 درصد گلدهی گیاه توصیه می گردد.