ارزیابی اثرات محیط زیستی طرح بهسازی رودخانه آجی چای با دو روش پاستاکیا و چک لیست وزنی

آجی چای از رودخانه های مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه است که آب های منطقه ای نسبتا وسیع از استان آذربایجان شرقی را جمع آوری و به دریاچه ارومیه می رساند. در سال های اخیر و در راستای احیای دریاچه ارومیه بخش هایی از این رودخانه به منظور انتقال آب به پیکره اصلی دریاچه ارومیه بازگشایی، بهسازی و سامان دهی شده است. در این پژوهش با استفاده از روش های ماتریس پاستاکیا و چک لیست وزنی (مقیاسی) اثرات محیط زیستی بهسازی رودخانه آجی چای در محیط های فیزیکی، بیولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای دو گزینه سامان دهی و عدم سامان دهی مطالعه و ارزیابی شد. بررسی مراحل ساخت و بهره برداری پروژه بر اساس نتایج حاصل از روش پاستاکیا نشان داد آثار مثبت طرح 61 درصد و آثار منفی آن برابر 7/31 درصد و 3/7 درصد آثار فاقد اثر بود. نتایج حاصل از روش چک لیست نیز نشان داد، عدم اجرای طرح سامان دهی رودخانه آجی چای باعث بروز 13 اثر مثبت در مقابل 29 اثر منفی خواهد بود. اثرات مثبت محدود به محیط طبیعی و فیزیکی و محیط بیولوژیکی است اما اثرات منفی علاوه بر محیط های مذکور در محیط های اقتصادی و اجتماعی نیز اتفاق خواهد افتاد. در حالت کلی بررسی های حاصل از هر دو روش نشان داد، بیشترین اثرات مثبت این طرح مربوط به جنبه های اجتماعی اقتصادی بود. در نهایت، ارزیابی اثرات محیط زیستی نشان می دهد طرح سامان دهی آجی چای در دستیابی به اهداف اولیه موفق عمل کرده است.