تجزیه و تحلیل ژنتیکی و فیلوژنتیکی ناحیه D-loop ژنوم میتوکندری بز نجدی

تجزیه و تحلیل DNA میتوکندری به دلیل ویژگی هایی مانند تعداد کپی بالا، عدم نوترکیبی، نرخ جایگزینی بالا و وراثت مادری، یک ابزار قدرتمند در درک ما از تکامل بوده است. هدف از این مطالعه تجزیه و تحلیل ژنتیکی و فیلوژنتیکی ناحیه D-loop ژنوم میتوکندری در بز نژاد نجدی و همچنین بررسی ارتباط این نژاد با سایر نژادهای موجود در ایران و جهان بود.

12 نمونه خون بز نجدی غیرخویشاوند از نقاط مختلف استان خوزستان تهیه شد. پس از استخراج DNA یک قطعه 968 جفت نوکلیوتیدی ناحیه D-loop ژنوم میتوکندری تکثیر و توالی یابی شد. سپس با توالی نوکلیوتیدی نژادهای دیگر ثبت شده در پایگاه NCBI مورد مقایسه قرار گرفت. در نهایت درخت فیلوژنتیک با استفاده از نرم افزار MEGA6 ترسیم گردید.

نتایج نشان داد که نژاد بز نجدی در هاپلوگروپ A قرار می گیرد و با نژادهای بز چینی و پاکستانی کمترین فاصله ژنتیکی را دارد. نتایج آنالیز تنوع ژنتیکی در جمعیت بز نجدی منجر به شناسایی 20 جهش با 5 هاپلوتیپ مختلف گردید. همچنین میزان تنوع هاپلوتیپی، نوکلیوتیدی و تعداد متوسط نوکلیوتیدهای مختلف (Tajima's D) به ترتیب 727/0، 009/0 و 54/0 برآورد شد که نشان دهنده تنوع بالا در این نژاد است. محاسبه شاخص تاجیما D نشان می دهد که در جمعیت بز نجدی، انتخاب طبیعی متعادل در حال انجام است و فراوانی آلل های کمیاب درون این جمعیت ها کم است.

تنوع ژنتیکی بز نجدی در طی سالهای متمادی افزایش یافته است و این در حالی است که تعداد این دام در استان خوزستان کاهش یافته است. افزایش تنوع ژنتیکی می تواند به دلیل آمیخته گری این نژاد با نژادهای پاکستانی و غیره باشد. نتیجه این تلاقی گری ها در آینده ای نزدیک انقراض بز نجدی خواهد بود و این موضوع توجه بیشتر مسیولان را می طلبد.