تعیین میزان دقت منابع ارتفاعی مختلف جهت برآورد پهنه سیلاب در رودخانه های با شرایط ریخت شناسی متفاوت

مدیریت رودخانه و کاهش خطرات سیل نیازمند تهیه نقشه های حد بستر و پهنه بندی سیل است. در این راستا، زمان و هزینه زیاد برداشت زمینی توپوگرافی رودخانه عامل محدود کننده بوده است. هدف اصلی از تحقیق حاضر ارزیابی دقت مدل های رقومی و ارتفاعی در معرفی هندسه رودخانه ها، جهت تعیین پهنه سیلاب و مشخصات هیدرولیکی جریان جهت مطالعات اولیه رودخانه های ایران بوده است. در این مقاله، از مدل های رایگان رقومی و ارتفاعی ALOS ، SRTM و ASTER با قدرت تفکیک مکانی 30 متر برای تهیه فایل ورودی هندسه رودخانه در نرم افزار HEC-RAS استفاده گردید. برای ارزیابی ارتباط بین عملکرد مدل های رقومی ارتفاعی با ویژگی های ریخت شناسی رودخانه، چهار رودخانه مختلف: سجاس رود (استان زنجان)، طالقانرود (استان البرز)، گرگانرود (استان گلستان) و رودخانه سرباز (استان سیستان و بلوچستان)، مورد نظر قرار گرفت. نتایج نشان دهنده ی عملکرد بهتر مدل ALOS در مقایسه با ASTER و SRTM می-باشد. در تعیین عرض و پهنه سیلاب با مدل ALOS، کم ترین خطا با شاخص آماری RMSE بین 3/2 تا 6/8 متر؛ و با شاخص F در حدود 80 درصد حاصل شده است. در تعیین تراز سطح آب سیلاب، خطایMAPE منابع ارتفاعی ALOS و SRTM رودخانه های سجاس رود، سرباز و طالقانرود زیر 1 درصد بوده است. با مقایسه پلان و الگوی پخش سیلاب شبیه سازی شده و همچنین دقت بالای مدل ALOS در تعیین تراز سطح آب، توانایی بالای این مدل در شبیه سازی سیلاب رودخانه اثبات می گردد. بطورکلی، عملکرد مدل های رقومی و ارتفاعی مورد مطالعه در پهنه بندی رودخانه های عریض و مستقیم بهتر از رودخانه های باریک و پیچانرودی می باشد.