واکاوی تطبیقی بافتارهای گفتمان مدار روایت حضرت نوح در دو سوره هود و نوح بر محور الگوی ون ‏لیوون

در این پژوهش، بافتارهای گفتمان مدار روایت حضرت نوح در چهارچوب الگوی جامعه شناختی- معنایی ون ‏لیوون در زمینه میزان کارایی این الگو و مولفه ‏های آن در تحلیل این روایت مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین چگونگی بازنمایی کارگزاران اجتماعی روایت حضرت نوح و قوم ایشان با توجه به مولفه‏ های جامعه‏ شناختی- معنایی در جهت تولید و انتقال ایدیولوژی خاص در لایه های زیرین متن در موقعیت عصر نزول در دو سوره هود و نوح، تحلیل شده است. این جستار با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی آن است که ضمن واکاوی تطبیقی مولفه های گفتمان مدار روایت حضرت نوح در دو سوره هود و نوح بر اساس نظریه تحلیل انتقادی گفتمان ون لیوون، ارتباط چگونگی بازنمایی این مولفه ها را در رویکرد درزمانی با عصر نزول و موقعیت اجتماعی مسلمانان روشن ‏سازد. نتایج نشان می دهد میزان بازنمایی کارگزاران اجتماعی روایت در سوره هود، حاکی از آن است که مولفه‏های نام‏دهی با 22 مورد استفاده، حذف با 17 و نامشخص سازی با 11 مورد، بسامدی بالاتر نسبت به سایر مولفه ها دارند که این امر، متناسب با شرایط مسلمانان در عصر نزول روایت، حاکی از فرایند پوشیدگی در گفتمان است؛ اما در بیان روایت در سوره نوح، بسامد پایین مولفه‏هایی همچون نامشخص سازی با شش و حذف با دو مورد، حکایت از وجود صراحت در گفتمان دارد.