عنصر تضاد در اشعار نیایشی میخائیل لرمانتف

اشعار میخاییل لرمانتف شاعر سده نوزدهم روسیه، تا امروز در میان منتقدان و اهل ادب، از جایگاهی ارزنده برخوردار است. او در ادبیات روسی، به شاعر رمانتیک و عاصی محزون، معروف است. از ویژگی های برجسته شعری وی، تضاد و تقابل و ایجاد تردید عذاب دهنده در درک مفاهیم است. لرمانتف با اشعارش در خواننده، دوگانگی آزاردهنده ای را ایجاد می کند. در این مقاله به مضامین شورشی در اشعار شاعرو ویژگی های اشعار نیایشی او اشاره می شود.وی طی سال های 1829 تا 1839 چهار شعر با عنوان «نیایش» سروده است. از ویژگی بارز این اشعار این است که شاعر به شیوه منحصر به فرد خود (نیایش من) با خدا سخن می گوید. با بررسی اشعار نیایشی وی می بینیم که شاعر گاه حتی با نیش زبان و طبع سرکش خود در مقابل پروردگار می ایستد (اشعار سال های 1829 و 1833). این تصور ایجاد می شود که قهرمان اثر از پروردگار گله مند است و به مقابله با او برخاسته یا هیچ تمایلی به چشم پوشی از عطش شعرسرایی و امیال عالم خاکی ندارد؛ ولی دو شعر سال های 1837 و 1839 با اشعار قبلی او از منظر سخن گفتن با خالق هستی متفاوت است. در این مقاله به مقایسه اشعار مرتبط با دعا و نیایش و چهار شعر لرمانتف با عنوان «نیایش» پرداخته می شود. با بررسی اشعار نیایشی لرمانتف به این نتیجه می رسیم که دو شعر اول (با عنوان نیایش) دارای ویژگی تردید و در تضاد با خالق است؛ اما دو شعر بعدی (با عنوان نیایش)خضوع شاعر در مقابل پروردگار را نشان می دهند و بیانگر روح جست وجوگر، اعتقادات مذهبی و شکل واقعی عبادت یک فرد مذهبی است و روحیات عرفانی شاعر در آن ها تجلی یافته است. بررسی این اشعار نشان می دهند که شاعر مردد چگونه از طریق طبیعت به خودشناسی و سپس به خداشناسی می رسد.