نظریه «هژمونی تعاونی» به مثابه چارچوب نظری جدید در تبیین رفتار قدرت های منطقه ای جمهوری اسلامی به مثابه یک هژمون تعاونی تدافعی

اگرچه نظریه‌های با رویکرد معرفت‌شناسانه اثبات‌گرایی درصدد تبیین منطقه‌گرایی امنیتی برآمده‌اند، لکن نظریه «هژمونی تعاونی» که توسط «توماس پدرسن» و در مقاله «هژمونی تعاونی: قدرت، انگاره‌ها و نهادها در هم گرایی منطقه‌ای» مطرح گردیده است، قدرت تبیینی مناسبی به محقق جهت تشریح رفتار قدرت‌های منطقه‌ای در پیگیری سیاست منطقه‌گرایی امنیتی می‌بخشد. در این نظریه ریالیسم نهادی- معنایی (و نه ریالیسم ساختاری) به‌عنوان مبنایی برای درک منطقه‌گرایی به کار گرفته می‌شود و با توجه به ابعاد نظری، یک نظریه کارآمد در تبیین رفتار قدرت‌های منطقه‌ای است؛ بنابراین این پژوهش در پی پاسخ به این سوال اصلی که «با استفاده از کدام الگوی نظری بهتر می‌توان رفتار قدرت‌های منطقه‌ای را در دنبال نمودن سیاست منطقه‌گرایی امنیتی تبیین نمود؟» این فرضیه را ارایه می‌دهد که «نظریه هژمونی تعاونی که بر پایه نظریه ریالیسم نهادی- معنایی شکل‌گرفته از حیث مشاهده «هژمونی تعاونی» به‌عنوان یک راهبرد کلان که از سوی قدرت‌های منطقه‌ای دنبال می‌شود و تاکیدی که بر سه پیش‌شرط اصلی برای اتخاذ راهبرد هژمونی تعاونی توسط قدرت‌های منطقه‌ای دارد بهتر می‌تواند رفتار این قدرت‌ها را تبیین نموده و توضیح دهد.» در ادامه و از طریق بررسی انطباق یا عدم انطباق «نظریه هژمونی تعاونی» بر جمهوری اسلامی به عنوان یک قدرت منطقه ای در منطقه غرب آسیا، جمهوری اسلامی را به مثابه یک «هژمون تعاونی تدافعی» در نظر می گیرد.
این پژوهش از نظر تجزیه و تحلیل یک پژوهش توصیفی و از نظر کاربردی، یک پژوهش نظری می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که «نظریه هژمونی تعاونی» به واسطه بررسی کلی رفتار قدرت های منطقه ای دارای ویژگی ها و ضعف های خاص، توانسته ضمن ارایه الگوهایی نظام مند، منسجم و قابل سنجش از نحوه رفتار قدرت های منطقه ای در پی گیری سیاست منطقه گرایی، مزیت‌های چهارگانه به کارگیری راهبرد هژمونی تعاونی از منظر یک قدرت بزرگ و هم چنین عوامل تاثیرگذار بر احتمال اتخاذ راهبرد «هژمونی تعاونی» توسط یک قدرت بزرگ را استخراج نماید که سایر پژوهش گران از آن غافل مانده اند.