اثر تاریخ و الگوهای کشت روی برخی ویژگی های کمی و کیفی و شاخص های سودمندی کشت مخلوط کلزا (Brassica napus L.) و نخود (Cicer arietinum L.)

به منظور ارزیابی اثرات تاریخ کاشت و الگوهای کشت بر عملکرد و شاخص های سودمندی کشت مخلوط کلزا (Brassica napus L.) و نخود (Cicer arietinum L.) آزمایشی به صورت طرح کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال های 95-1394 در همدان اجرا شد. عامل اصلی شامل چهار تاریخ کاشت نخود و یک تاریخ کشت کلزا به صورت: کاشت هم زمان کلزا و نخود (30 شهریورماه) و در ادامه کاشت نخود به فواصل20 روز تا 30 آبان به صورت ردیفی در کرت های کلزا انجام شد. عامل فرعی نسبت های مختلف کشت مخلوط کلزا و نخود به روش جایگزینی براساس 0:100، 25:75، 50:50، 75:25 و 100:0 درصد نخود-کلزا بودند. نتایج نشان داد که تاثیر تیمارهای آزمایشی بر روی اکثر صفات معنی دار بود. در مقایسه تاریخ های کاشت نخود، تاریخ های کاشت اول و آخر به ترتیب کم ترین و بیش ترین عملکرد بیولوژیک و دانه داشتند. این افزایش عملکرد نخود به دلیل کشت انتظاری و تحمل بهتر سرمای زمستانه بود. بیش ترین میزان عملکرد بیولوژیک و دانه هر دو گونه در تیمار کشت خالص به دست آمد. بااین وجود سودمندی شاخص های ضریب نسبی تراکم و نسبت برابری زمین در کشت مخلوط بیش تر از کشت خالص بود به نحوی که در تمام تیمارهای کشت مخلوط نسبت برابری زمین بالاتر از یک بود. به طورکلی، کارآیی استفاده از زمین در کشت مخلوط 50:50 کلزا و نخود در مقایسه با سایر تیمارها بیش تر بود.